Επέκταση των επιδοτήσεων για την ενέργεια η οποία θα παράγεται από καθαρές τεχνολογίες ΑΠΕ για έργα που θα εγκατασταθούν στο σύστημα μέχρι το 2030, αλλά και επιδοτήσεις της ενέργειας που θα παράγεται από νέες και παλαιές μονάδες φυσικού αερίου προβλέπει το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που στάλθηκε στις Βρυξέλλες για να λάβει την αρχική έγκριση και να οριστικοποιηθεί στη συνέχεια έως τον Ιούνιο του 2024.

Οπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο, οι επιδοτήσεις κρίνονται απαραίτητες για να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται στο ΕΣΕΚ για συμμετοχή των ΑΠΕ σε ποσοστό 44% στο σύνολο της ακαθάριστης ενεργειακής κατανάλωσης για το 2030, έναντι 35% του προηγούμενου και συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή στο 80%, από 61% στο προηγούμενο. Ταυτόχρονα, απαραίτητες κρίνονται οι επιδοτήσεις των μονάδων φυσικού αερίου συνολικής ισχύος 7,7 GW έως το 2030 για τη διασφάλιση της επάρκειας και ευστάθειας του συστήματος λόγω της στοχαστικότητας των ΑΠΕ.

Σε αριθμούς, το κόστος της ενεργειακής μετάβασης εκτοξεύεται για τους τελικούς καταναλωτές, δηλαδή νοικοκυριά, αγροτικό τομέα, επιχειρήσεις, κτίρια και μεταφορές σε 264-270 δισ. ευρώ σωρευτικά την 6ετία 2025-2030 (44-45 δισ. ευρώ ετησίως), ποσό που αντιπροσωπεύει το 21,7% του ΑΕΠ. Το ύψος των καθαρών επενδύσεων για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ υπολογίζεται για την 5ετία στα 145,7 δισ. ευρώ (29,143 δισ. ετησίως).

Η συνολική ισχύς των ΑΠΕ, σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, θα πρέπει να φτάσει το 2030 τα 23,5 GW από 11,5 GW σήμερα, που σημαίνει να εγκατασταθεί νέα ισχύς 12 GW. Η ισχύς των χερσαίων αιολικών προβλέπεται να φτάσει τα 7,6 GW, των φωτοβολταϊκών τα 13,4 GW, της αποθήκευσης τα 5,3 GW, εκ των οποίων τα 3,1 GW μπαταρίες και τα 2,2 GW αντλησιοταμίευση και των υπεράκτιων αιολικών τα 1,9 GW, ισχύς που όπως σημειώνεται στο σχέδιο δεν είναι η οριστική.

Για να επιτευχθεί ο στόχος αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος χερσαίων αιολικών και φωτοβολταϊκών κατά 12 GW έως το 2030, σύμφωνα με τους συντάκτες του ΕΣΕΚ, βασική προϋπόθεση είναι η επέκταση του υφιστάμενου εγκεκριμένου από την επιτροπή καθεστώτος στήριξης για νέες μονάδες ΑΠΕ τουλάχιστον έως το 2030 για δυναμικότητα που δεν ορίζει. Το υφιστάμενο καθεστώς προβλέπει επιδοτήσεις (λειτουργική ενίσχυση) μέσω δημοπρασιών για τουλάχιστον 3.250 MW χερσαίων, αιολικών και φωτοβολταϊκών, για αντίστοιχα έργα με μπαταρία αποθήκευσης ισχύος 200 MW και για μικρά έργα 500 MW σε συγκεκριμένες περιοχές (Κρήτη, Κυκλάδες, Εύβοια) έως το 2025.

Οι συντάκτες του ΕΣΕΚ κρίνουν απαραίτητη επίσης την επέκταση του καθεστώτος επιδοτήσεων για σταθμούς αποθήκευσης προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος εγκατάστασης 3,1 GW έως το 2030. Το υφιστάμενο καθεστώς προβλέπει επιδοτήσεις για έργα συνολικής ισχύος 1.000 MW, δυναμικότητα που σύμφωνα με το προσχέδιο του ΕΣΕΚ θα αυξηθεί χωρίς να αναφέρει πόσο, αν και το προσχέδιο που είχε δοθεί στους φορείς για διαβούλευση προέβλεπε επιπλέον 1.000 MW. Προβλέπεται επίσης η επέκταση των επιδοτήσεων για μονάδες ΑΠΕ που συνδυάζουν αποθήκευση σημαντικά άνω των 200 MW, που προβλέπει το εγκεκριμένο καθεστώς στήριξης.

Αξιοσημείωτη είναι και η αλλαγή στο προσχέδιο που στάλθηκε στις Βρυξέλλες σε σχέση με τον λιγνίτη. Φέρνει δύο χρόνια νωρίτερα την απόσυρση από το σύστημα των μονάδων 1,2,3 και 4 του Αγ. Δημητρίου και συγκεκριμένα το 2023 έναντι του 2025, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποσυρθεί νωρίτερα από το 2028 η νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα V».

Χρύσα Λιάγγου, Καθημερινή