Τροπολογία με την οποία θα απαλλάσσονται από διοικητικές κυρώσεις και τυχόν ποινικές ευθύνες οι κατασκευαστικοί όμιλοι που συμμετείχαν το 2017 σε διαδικασία διευθέτησης με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, πληρώνοντας πρόστιμα μαμούθ ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ για το καρτέλ των εργολάβων στα δημόσια έργα, αναμένεται να καταθέσει τις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο.

Ο στόχος της νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι να ξεμπλοκάρουν οι διαγωνισμοί για πολλά δημόσια έργα, οι οποίοι έχουν παγώσει λόγω του μεγάλου αριθμού προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η διατύπωση της τροπολογίας, η οποία είναι σχεδόν έτοιμη, αποτέλεσε εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα δεδομένου ότι αναμένεται να εξομαλύνει μία σύνθετη κατάσταση από νομικής απόψεως, λόγω του μεγάλου αριθμού δικαστικών εκκρεμοτήτων.

Για την οριστική διατύπωση της νομοθετικής πρωτοβουλίας που ετοιμάζει η κυβέρνηση, θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου με τη συμμετοχή του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη και του υπουργού Υποδομών, Κώστα Καραμανλή.

Η απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού το 2017 αλλά κυρίως εκείνη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το φθινόπωρο του 2018, άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου, δημιουργώντας μία ζοφερή κατάσταση στον κατασκευαστικό κλάδο όπου οι προσφυγές πέφτουν βροχή.

Σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οι εταιρείες που συμμετείχαν σε καρτέλ μπορούν να αποκλείονται από διαγωνισμούς για δημόσια έργα έως και για τρία έτη από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του αρμόδιου δικαστηρίου ή της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Για να διεκδικήσουν δημόσια έργα οι εταιρείες που εντάχθηκαν στη διαδικασία διευθέτησης με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, πρέπει να προχωρήσουν στη λήψη επανορθωτικών μέτρων που να αποδεικνύουν την αξιοπιστία τους.

Για την επάρκεια των μέτρων γνωμοδοτεί τριμελής επιτροπή η οποία συστήθηκε το Μάιο του 2018, με απόφαση του τότε υπουργού Οικονομίας, Γιάννη Δραγασάκη. Η επιτροπή εκδίδει τη γνωμοδότησή της περί διαπίστωσης της επάρκειας ή μη των ληφθέντων μέτρων εντός 30 ημερών.

Τα επανορθωτικά μέτρα

Πρόσφατες αποφάσεις της αρμόδιας διεύθυνσης του υπουργείου Υποδομών προσφέρουν λεπτομερή εικόνα για τα μέτρα αυτοκάθαρσης που έχουν λάβει οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι.

Για παράδειγμα, η διεύθυνση οδικών υποδομών διαπίστωσε πως οι εταιρείες ΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ και Intrakat έλαβαν επαρκή μέτρα προκειμένου να μπορούν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό για την αναβάθμιση της σύνδεσης της πόλης της Λευκάδας με τον οδικό άξονα Άκτιο – Δυτικός άξονας, με προϋπολογισμό 48,1 εκατομμύρια ευρώ.

Μεταξύ των οργανωτικών μέτρων που έχει λάβει η εταιρεία ΑΚΤΩΡ, περιλαμβάνεται η εκπόνηση και εφαρμογή κώδικα συμμόρφωσης με το δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού και κώδικα δεοντολογίας, οι οποίοι έχουν γνωστοποιηθεί στο προσωπικό.

Σε επίπεδο τεχνικών μέτρων η εταιρεία έχει δημιουργήσει σύστημα ηλεκτρονικής αξιολόγησης πιθανών τρίτων συνεργατών, στο οποίο έχουν καταχωρηθεί και αξιολογηθεί περίπου 500 συνεργάτες.

Σε επίπεδο προσωπικού, εκτός από την ριζική αναδιάρθρωση της διοίκησης, η εταιρεία έχει οργανώσει ειδικά σεμινάρια από νομικούς συμβούλους αναφορικά με τους κανόνες συμμόρφωσης με το δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Αντίστοιχα, η ΤΕΡΝΑ έχει λάβει τεχνικά μέτρα αυτοκάθαρσης, όπως πιστοποίηση της εταιρείας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, υιοθέτηση κανονισμού συμμόρφωσης, αλλά και υιοθέτηση και λειτουργία συστήματος διαχείρισης κατά της δωροδοκίας.

Επιπλέον η εταιρεία έχει συμφωνήσει με εξωτερικό σύμβουλο για την ανάπτυξη κώδικα ηθικής και δεοντολογίας, ενώ εφαρμόζει διαδικασία αξιολόγησης προμηθευτών και υπεργολάβων.

Μεταξύ των οργανωτικών μέτρων είναι η εκλογή νέου διοικητικού συμβουλίου, η αναθεώρηση κανονισμού λειτουργίας της εταιρείας και σειρά τροποποιήσεων σε ό,τι αφορά τη διαχείριση και εκπροσώπηση κοινοπραξιών, όπως των κατασκευαστικών κοινοπραξιών «Ιόνια Οδός» και «Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας».

Αχιλλέας Τόπας economistas.gr