Κεφάλαια ύψους 13 δισ. ευρώ περίπου έχουν μετακινηθεί από την αρχή του χρόνου σε προθεσμιακούς λογαριασμούς, το σύνολο των οποίων ανέρχεται πλέον σε 46,5 δισ. ευρώ από 33,4 δισ. ευρώ τον περασμένο Ιανουάριο. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της ΤΤΕ για την εξέλιξη των καταθέσεων τον Αύγουστο βάσει των οποίων οι συνολικές καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 190 εκατ. ευρώ φθάνοντας τα 189,3 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 46,1 δισ. ευρώ είναι η ρευστότητα που διατηρούν οι επιχειρήσεις στις τράπεζες, ενώ άλλα 143,2 δισ. ευρώ είναι οι καταθέσεις των νοικοκυριών.

Ο κύριος όγκος των μετακινήσεων σε προθεσμιακές καταθέσεις προέρχεται από τα φυσικά πρόσωπα τα οποία από την αρχή του χρόνου έχουν αυξήσει τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων κατά 10,1 δισ. ευρώ περίπου, φθάνοντας στα τέλη Αυγούστου τα 35,3 δισ. ευρώ από 25,2 δισ. ευρώ στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, ενώ κατά 3 δισ. ευρώ έχουν αυξηθεί τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων που διατηρούν οι επιχειρήσεις στις τράπεζες φθάνοντας τα 11,2 δισ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου.

Οι προθεσμιακές καταθέσεις αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο περίπου των συνολικών καταθέσεων (25%) στο τραπεζικό σύστημα και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το ποσοστό αυτό θα φτάσει το 30% έως τα τέλη του χρόνου, καθώς η κορύφωση της ανόδου των επιτοκίων θα ευνοήσει τις περαιτέρω μετακινήσεις τους επόμενους μήνες είτε μέσα από νέες ανανεώσεις των προθεσμιακών καταθέσεων που λήγουν σταδιακά το προσεχές διάστημα είτε από νέες εισροές. Με βάση τα στοιχεία της ΤΤΕ τον Αύγουστο τα νοικοκυριά αύξησαν τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων κατά 640 εκατ. ευρώ, ενώ από την πλευρά των επιχειρήσεων υπήρξαν εκροές ύψους 234 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με την εικόνα που μεταφέρουν οι τράπεζες, η συγκρατημένη αύξηση των προθεσμιακών καταθέσεων από την πλευρά των ιδιωτών αποδίδεται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καταθετών (κοντά στο 85%) είναι μικροκαταθέτες με υπόλοιπα έως 5.000 ευρώ, ενώ αυτοί που έχουν υπόλοιπα άνω των 100.000 δεν ξεπερνούν το 2,5%. Στην ενδιάμεση κατηγορία μεταξύ 5.000 ευρώ και 50.000 ευρώ είναι το 12,5% των καταθετών με τους περισσότερους να είναι στο κάτω όριο και οι οποίοι αποφεύγουν τη δέσμευση των χρημάτων τους, προτιμώντας να έχουν άμεση πρόσβαση στον λογαριασμό τους για την κάλυψη έκτακτων αναγκών. Τα επιτόκια άλλωστε που δίνουν οι τράπεζες (μεσοσταθμικά η ετησιοποιημένη απόδοση διαμορφώνεται στο 1,5% για διάρκειες 12 μηνών), δεν είναι ελκυστικά έτσι ώστε να δώσει σε κάποιον κίνητρο να δεσμεύσει τα χρήματά του, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των καταθέσεων να παραμένει σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου και η όποια μετατόπιση σε προθεσμιακούς να εντοπίζεται κυρίως σε καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.

Εναλλακτική λύση για αποταμιευτές με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα αποτελούν τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου, παρέχοντας ικανοποιητικές αποδόσεις (3,90% ετησιοποιημένη με βάση τη χθεσινή δημοπρασία), προϋποθέτουν ωστόσο το άνοιγμα μερίδας στο Σύστημα Αϋλων Τίτλων (ΣΑΤ), που αν και σχετικά απλή διαδικασία δεν προκρίνεται από μικροκαταθέτες, που δεν διαθέτουν επαρκή ρευστότητα έτσι ώστε να μπουν στη διαδικασία να «επενδύσουν» σε έντοκα.

Για μεσαία –και μεγαλύτερα φυσικά– βαλάντια της τάξης των 50.000 ευρώ οι τράπεζες προωθούν τα ομολογιακά (κρατικά ή εταιρικά) αμοιβαία κεφάλαια μέσω των οποίων προσφέρουν τακτικό εισόδημα με τη μορφή ετήσιας διανομής μερίσματος που με βάση τα διαθέσιμα προϊόντα διαμορφώνεται κοντά στο 3% τον πρώτο χρόνο. Οι τοποθετήσεις σε αμοιβαία ομολογιακά έχουν μικρό ποσό εισόδου συνήθως 10.000 ευρώ και με βάση την πολιτική των τραπεζών επιδιώκεται να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά των άλλων επιλογών σε μια προσπάθεια να εκπαιδεύσουν τμήμα των καταθετών σε μακροχρόνιας διάρκειας τοποθετήσεις με περιορισμένο ρίσκο.

Οι εισροές κεφαλαίων σε αυτού του τύπου τα προϊόντα από την αρχή του χρόνου φθάνουν το 1,9 δισ. ευρώ και παρόμοιες εκδόσεις τρέχουν σήμερα η Εθνική Τράπεζα μέσω του «Δήλος Extra Income ΙΙ», δίνοντας τη δυνατότητα εγγραφών έως τις 31 Οκτωβρίου για 18μηνης διάρκειας ομολογιακό κεφάλαιο, η Alpha Bank μέσω του «Target Maturity IV 2028 Ομολογιακό» 5ετούς διάρκειας με δυνατότητα εγγραφής έως τα τέλη Νοεμβρίου, η Eurobank μέσω του «GF DIS Target Maturity V Ομολογιακό» 3ετούς διάρκειας με δυνατότητα εγγραφών έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, η Τράπεζα Πειραιώς μέσω του «Α/Κ Στρατηγικής Τακτικού Εισοδήματος Ευρωπαϊκό Ομολογιακό» 3ετούς διάρκειας με περίοδο εγγραφών έως τα τέλη Οκτωβρίου, και η Attica Bank μέσω του «3Κ/premier Income Ομολογιακό», 6ετούς διάρκειας και περίοδο εγγραφών έως τις 6 Οκτωβρίου.

Ευγενία Τζώρτζη, Καθημερινή