Οι µεταρρυθµίσεις βελτιώνουν σε σταθερή και διαρκή βάση το επιχειρηµατικό περιβάλλον µετριάζοντας τις επιπτώσεις της πανδηµίας. Το συµπέρασµα αυτό προκύπτει από την έρευνα «Ο σφυγµός του επιχειρείν 2021» που πραγµατοποίησε το Παρατηρητήριο Επιχειρηµατικού Περιβάλλοντος του Συνδέσµου Επιχειρήσεων και Βιοµηχανιών (ΣΕΒ) µε τη συνεργασία της MRB. Για πρώτη φορά ίσως ένας δείκτης που πέφτει κάτω από τη βάση του 5 έχει θετική χροιά και δη ότι έχουν µειωθεί οι δυσκολίες και τα εµπόδια που αντιµετωπίζουν οι επιχειρήσεις σε µακροοικονοµικό και µικροοικονοµικό περιβάλλον. Την ίδια ώρα, βεβαίως, η αύξηση του ενεργειακού κόστους και συνολικά οι ανατιµήσεις προκαλούν ανησυχία στις επιχειρήσεις και µάλιστα ανεξαρτήτως µεγέθους.

Μείωση φορολογίας

Ειδικότερα, ο δείκτης αξιολόγησης δυσκολιών στο ευρύτερο οικονοµικό και πολιτικό περιβάλλον διαµορφώθηκε το 2021 στις 4,9 µονάδες, πέφτοντας για πρώτη φορά κάτω από τη βάση του 5 σε µια κλίµακα από 1 έως 10, όπου το 1 σηµαίνει «Καθόλου δυσκολία» και το 10 «Μεγάλη δυσκολία». Ο εν λόγω δείκτης ήταν στις 5,3 µονάδες το 2021, ενώ το 2017 βρισκόταν στις 7 µονάδες. Αν και µεγαλύτερο εµπόδιο στο ευρύτερο οικονοµικό και πολιτικό περιβάλλον παραµένει διαχρονικά η υψηλή φορολογία (αξιολογείται σε αυτή τη θέση από το 45,5% των ερωτηθέντων), καταγράφει σηµαντική βελτίωση έναντι του 2020 (70,6%), γεγονός που αποδίδεται σε µέτρα όπως η µείωση των φορολογικών συντελεστών εισοδήµατος νοµικών προσώπων από 24% σε 22% και της προκαταβολής φόρου εισοδήµατος από 100% σε 80%, καθώς και η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης των εισοδηµάτων από επιχειρηµατική δραστηριότητα, από κεφάλαιο (µερίσµατα, τόκοι, δικαιώµατα, εισόδηµα από ακίνητα) και από υπεραξία µεταβίβασης κεφαλαίου.

Με αρκετή απόσταση και επίσης συγκεντρώνοντας πολύ χαµηλότερα ποσοστά σε σύγκριση µε το παρελθόν ακολουθούν η διαφθορά/το έλλειµµα διαφάνειας (29,5%), η αναποτελεσµατική λειτουργία των θεσµών (26,5%), η µακροοικονοµική κατάσταση της χώρας (23,4%) και το διεθνές οικονοµικό και πολιτικό περιβάλλον (22,4%). Θα πρέπει, ωστόσο, να σηµειωθεί εδώ ότι η αναποτελεσµατική λειτουργία των θεσµών, η οποία περιλαµβάνει και τη ∆ικαιοσύνη, αποτελεί το µόνο από τα πεδία αυτά στο οποίο δεν καταγράφεται βελτίωση το 2021.

Σε ό,τι αφορά δε το οικονοµικό και πολιτικό περιβάλλον, το ποσοστό όσων ανησυχούν έχει τριπλασιαστεί σε σύγκριση µε το 2020. Αξιοσηµείωτη βελτίωση σε σχέση µε το 2020 παρουσιάζουν η έλλειψη κατάλληλου ανθρώπινου δυναµικού (πλέον αποτελεί όγδοο σηµαντικότερο εµπόδιο από δεύτερο) και το έλλειµµα στη συνεργασία µε τα πανεπιστήµια και τα ερευνητικά κέντρα για την ανάπτυξη καινοτοµίας (δέκατο εµπόδιο από έβδοµο).

Βελτίωση παρατηρείται φέτος και στον δείκτη αξιολόγησης δυσκολιών στην καθηµερινότητα των επιχειρήσεων. Ο εν λόγω δείκτης υποχώρησε στις 4,8 µονάδες το 2021 από τις 4,9 µονάδες το 2020, ενώ το 2017 βρισκόταν στις 6,5 µονάδες.

Προβληµατισµό, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι για πρώτη φορά την περίοδο 2017-2021 που διενεργείται η εν λόγω έρευνα ως µεγαλύτερο εµπόδιο στην καθηµερινή λειτουργία των επιχειρήσεων αξιολογείται από την πλειονότητα των επιχειρήσεων (32,4%) η αδυναµία πρόσβασης στη χρηµατοδότηση και ο ακριβός δανεισµός. Σύµφωνα µε τον ΣΕΒ, αυτό συµβαίνει διότι αφενός δεν υπάρχει κάποια βελτιωτική παρέµβαση στο εν λόγω πεδίο, µε το πρόβληµα των µη εξυπηρετούµενων δανείων να παραµένει και αφετέρου υποχωρούν σηµαντικά άλλα εµπόδια που προβληµάτιζαν τις επιχειρήσεις, όπως το ασταθές φορολογικό πλαίσιο (30,3%) το οποίο διαχρονικά προκαλούσε τη µεγαλύτερη δυσκολία, καθώς και η πολυνοµία και ασάφεια του θεσµικού πλαισίου.

Ψηφιοποίηση

Η ψηφιοποίηση του κράτους αποτελεί για τις επιχειρήσεις την πιο επιτυχηµένη µεταρρύθµιση του τελευταίου έτους. Τρεις δηµόσιες ψηφιακές υπηρεσίες λαµβάνουν την καλύτερη αξιολόγηση από τις επιχειρήσεις, µε σηµαντική βελτίωση έναντι του 2020, δείχνοντας τον δρόµο στους υπόλοιπους. Πρόκειται για την ψηφιακή πύλη gov.gr (70,8%) businessportal (60%) και «Εργάνη» (58,3%). Την ίδια ώρα, κάποιοι φορείς και θεσµοί του κράτους εξακολουθούν να βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις, παρά την κρισιµότητα του ρόλου τους για τη λειτουργία (και) των επιχειρήσεων. Πρόκειται για τα υπουργεία και τα δικαστήρια µε ποσοστά ικανοποίησης µόλις 13,2% και 11,4% αντιστοίχως.

Η βελτίωση του µακροοικονοµικού περιβάλλοντος, αλλά και της καθηµερινότητας των επιχειρήσεων, καθώς και η ανάκαµψη που καταγράφηκε το 2021 κάνει µεγάλο µέρος των επιχειρήσεων να αισιοδοξεί, παρά το γεγονός ότι η πανδηµία εξακολουθεί να βρίσκεται στη ζωή µας. Το 46% των επιχειρήσεων αξιολογεί ως καλή την παρούσα του κατάσταση και το 42% ως καλή τη µελλοντική του κατάσταση. Πρόκειται για τα υψηλότερα ποσοστά καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου 2017-2021. Επιπλέον, το 55% προβλέπει αύξηση πωλήσεων το επόµενο έτος και το 37% ενίσχυση του προσωπικού.

Η άνοδος των τιµών

Ανησυχία για το κόστος των πρώτων υλών, της ενέργειας και των µεταφορικών διατυπώνει το 72% των επιχειρήσεων, ενώ το 55% δηλώνει ότι οι ανατιµήσεις εισροών θα οδηγήσουν σε σηµαντική αύξηση των κοστολογίων και σε αύξηση των τιµοκαταλόγων τους. Μάλιστα, το υψηλό κόστος της ενέργειας στον κατάλογο των µεγαλύτερων εµποδίων στην καθηµερινότητα των επιχειρήσεων κατατάσσεται φέτος στην τέταρτη θέση, συγκεντρώνοντας ποσοστό 28,6%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2020 ήταν 20,7%.

Δήμητρα Μανιφάβα Καθημερινή