Οι αντάρτες Χούθι και όχι οι περικοπές της παραγωγής των χωρών του ΟΠΕΚ ήταν ο παράγοντας αυτός που επηρέασε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, την αγορά δεξαμενοπλοίων, σύμφωνα με τους αναλυτές, ενώ μια σειρά άλλων παραγόντων, όπως νέα διυλιστήρια, αύξηση παραγωγής χωρών εκτός του ΟΠΕΚ, έχουν τη δική τους επίπτωση στον κλάδο, ο οποίος μακροπρόθεσμα έχει χαράξει κερδοφόρα ρότα.

Η δράση των ανταρτών στην Ερυθρά Θάλασσα υποχρέωσε τις ναυτιλιακές εταιρείες να αποφύγουν το Σουέζ και να ακολουθήσουν τη διαδρομή μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη αύξηση των τονομιλίων (τόνοι μεταφερόμενων φορτίων ανά μίλι) εδώ και 14 χρόνια – ο ναυλομεσιτικός οίκος Clarksons προβλέπει 5% στα τονομίλια στα πλοία μεταφοράς πετρελαίου και πετρελαιοειδών.

Ο αντίκτυπος στους ναύλους ήταν περιορισμένος στα τέλη του 2023, αλλά από το πρώτο τρίμηνο του 2024 κυρίως ο κλάδος των δεξαμενοπλοίων μεταφοράς «καθαρών» προϊόντων κατέγραψε σημαντική άνοδο των ναύλων, οι οποίοι παρέμειναν αυξημένοι, αν και ευμετάβλητοι καθ’ όλο το 1ο εξάμηνο του 2024. Επίσης και η απασχόληση των υπερδεξαμενοπλοίων (Very Large Crude Carrier – VLCC) αυξήθηκε επίσης, κυρίως λόγω των ναυλωτών που εκμεταλλεύτηκαν τις βελτιωμένες οικονομίες κλίμακας για φορτία που αναγκάστηκαν να παρακάμψουν την Ερυθρά Θάλασσα. Ωστόσο, οι μέσες τιμές για τα VLCC ήταν μέτριες, παρά την έξαρση που σημειώθηκε τον Μάιο, αναφέρει οι οίκος αναλύσεων Gibson, αλλά ιδιαίτερα κερδοφόρες και το 2025, όπως εκτιμά ο Clarksons.

Από το Ιράν

Την ίδια περίοδο σημειώνεται αύξηση των εξαγωγών αργού από το Ιράν (270.000 βαρέλια την ημέρα) και το Ιράκ (160.000 βαρέλια ημερησίως). Επίσης η προσφορά πετρελαίου εκτός των χωρών του ΟΠΕΚ+ συνέχισε την αδιάκοπη άνοδό της, με την προσφορά πετρελαίου από τις ΗΠΑ να αυξάνεται κατά 170.000 βαρέλια ημερησίως το πρώτο εξάμηνο του 2024, ενώ τόσο η Γουιάνα όσο και η Βραζιλία προσέθεσαν πάνω από 200.000 βαρέλια η καθεμία.

Τις αγορές των δεξαμενοπλοίων επηρέασε ακόμη η έλευση νέων διυλιστηρίων όπως του Dangote στη Νιγηρία αλλά και αγωγών όπως του TMX, με εξαγωγές κατά μέσο όρο περίπου 350.000 βαρέλια ημερησίως προς τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ και την Ασία. Συνολικά 20 aframaxes φορτώθηκαν τον πρώτο πλήρη μήνα λειτουργίας του αγωγού, κάτι που απέχει λίγο από τις 22 φορτώσεις που ανέμενε η TransMountain, αλλά είναι υψηλότερο από αυτό που ανέμενε η αγορά. Οι προσαρμογές στην ποιότητα του αργού που μεταφέρεται μέσω του αγωγού θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξημένη χρήση από τα διυλιστήρια στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, θέτοντας σε αμφισβήτηση τις εξαγωγές μεγάλων αποστάσεων προς την Ασία, σημειώνει ο Gibson.

Πάντως την ίδια περίοδο οι προσθήκες στον στόλο δεξαμενοπλοίων ήταν περιορισμένες, με 33 πλοία (μεγαλύτερα των 25.000 dwt) να προστίθενται το πρώτο εξάμηνο του 2024, σε σύγκριση με 69 το πρώτο εξάμηνο του 2023. Με όλες τις κατηγορίες των δεξαμενοπλοίων κερδοφόρες, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η διάλυση περιορίστηκε σε μόλις 5 δεξαμενόπλοια την ίδια περίοδο. Οι παραγγελίες νεότευκτων πλοίων ξεκίνησαν δυναμικά, με 229 παραγγελίες δεξαμενοπλοίων (μεγαλύτερων των 25.000 dwt) μέχρι σήμερα, γεγονός που συγκρίνεται έντονα με τις 326 παραγγελίες που τοποθετήθηκαν ολόκληρο το 2023. Αυτές οι νέες παραγγελίες κατανέμονται σε μεγάλο βαθμό για παράδοση μεταξύ 2026 και 2027, με ορισμένες να φτάνουν μέχρι το 2029.

Αντικατάσταση

Σε κάθε περίπτωση, ο υφιστάμενος στόλος δεξαμενοπλοίων αργού πετρελαίου είναι γερασμένος, γεγονός που καθιστά αναγκαία την αντικατάστασή του. Σύμφωνα με την Intermodal, τον Ιούνιο του 2024 περίπου 1.030 δεξαμενόπλοια ήταν ηλικίας μεγαλύτερης των 20 ετών, ενώ δύο χρόνια πίσω, τον Ιούνιο του 2022, ήταν 541. Από την άλλη πλευρά, το βιβλίο παραγγελιών αποτελείται από 689 πλοία, με τη συντριπτική πλειονότητα των παραδόσεων (432) να αναμένεται από το 2026 και μετά. Επίσης, πάντα σύμφωνα με την Intermodal, ανά κατηγορία δεξαμενοπλοίων, στο βιβλίο παραγγελιών τα VLCC αποτελούν μόλις το 7% του εν ενεργεία στόλου, τα suezmax το 14%, τα aframax το 15%, τα panamax/LR1 το 11%, τα MR το 12% και τα hundy το 13%.

Λάμπρος Καραγεώργος, Τα ΝΕΑ