Η δυναµική της ανάπτυξης των χωρών του Νότου στηρίζει την οικονοµική υγεία της Ευρωζώνης και έχει γλιτώσει την περιοχή από την ύφεση. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στα στοιχεία που δηµοσιεύτηκαν την περασµένη εβδοµάδα για την ανάπτυξη του πρώτου τριµήνου, δηµιουργώντας ελπίδες ότι έπειτα από µια µακρά περίοδο στασιµοπληθωρισµού, από το ξέσπασµα της ενεργειακής κρίσης το 2022, η οικονοµία της Ευρωζώνης αρχίζει και πάλι να αναπτύσσεται.

Οι χώρες του Νότου, που για δεκαετίες είχαν χαµηλότερη ανάπτυξη, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα από ό,τι αυτές του Βορρά, έχουν εδώ και αρκετά τρίµηνα µετασχηµατιστεί σε µηχανές της ανάπτυξης, χάρη στις µεταρρυθµίσεις που εφαρµόζουν, καθώς και την ισχυρή ανάκαµψη του τουρισµού από το «χτύπηµα» της πανδηµίας. Η ανάπτυξη που καταγράφουν υπεραντισταθµίζει το πλήγµα που συνεχίζει να καταγράφει ο µεταποιητικός κλάδος των µεγάλων χωρών του Βορρά, «σώζοντας» έτσι την Ευρωζώνη από τα χειρότερα.

Η οικονοµία της Ευρωζώνης κατέγραψε ανάπτυξη της τάξης του 0,3% το πρώτο τρίµηνο του 2024 σε τριµηνιαία βάση και 0,4% σε ετήσια, έπειτα από σχεδόν 18 µήνες στασιµοπληθωρισµού και ήταν το ισχυρότερο επίπεδο από το γ΄ τρίµηνο του 2022. Συνολικά, η Νότια Ευρώπη υπεραπέδωσε και πάλι, µε την Ισπανία και την Πορτογαλία να σηµειώνουν ανάπτυξη 0,7% το τρίµηνο, ενώ η Ιταλία επιταχύνθηκε στο 0,3% (στοιχεία για την Ελλάδα δεν είναι ακόµη διαθέσιµα). Σε ετήσια βάση, µάλιστα, η ανάπτυξη το α΄ τρίµηνο άγγιξε το 2,4% στην Ισπανία, ενώ διαµορφώθηκε στο 1,4% στην Πορτογαλία. Η Γερµανία και η Γαλλία αναπτύχθηκαν και οι δύο κατά 0,2% σε τριµηνιαία βάση, κάτι που δεν είναι σπουδαίο, αλλά αποτελεί ωστόσο µια βελτίωση, τη στιγµή που η Γερµανία είχε καταγράψει ύφεση στα τέλη του 2023 (έστω κι αν η οικονοµία της είναι µόλις 0,3% µεγαλύτερη σε σχέση µε πριν από την πανδηµία).

Ωστόσο, «δεν πρέπει να υπερβάλλουµε µε το story της “έναρξης της οικονοµικής ανάκαµψης” στην Ευρωζώνη», προειδοποιεί ο Μπερτ Κολάιν, ανώτερος οικονοµολόγος της ING. «Η οικονοµία εξακολουθεί να υποφέρει από ασθενή παγκόσµια ζήτηση, οι πραγµατικοί µισθοί δεν έχουν ανακάµψει στα επίπεδα του 2021 και η περιοχή εξακολουθεί να προσαρµόζεται σε υψηλότερα επιτόκια», όπως προσθέτει.

Πώς έφτασε ο Νότος να «σώζει» την Ευρωζώνη; Τη δεκαετία του 2010 η Γερµανία βοήθησε στην έξοδο της ηπείρου από την κρίση χρέους χάρη στις ισχυρές εξαγωγές αυτοκινήτων και κεφαλαιουχικών αγαθών. Τότε οι χώρες οι οποίες σήµερα αποτελούν την ατµοµηχανή της ανάπτυξης στη Ζώνη του Ευρώ ήταν, ως γνωστόν, αυτές που κινδύνεψαν να τη διασπάσουν. Ωστόσο, µια δεκαετία και µια... πανδηµία µετά, µεταξύ του 2021 και του 2023, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Πορτογαλία συνέβαλαν στο 25%-50% της ανάπτυξης της Ε.Ε., σύµφωνα µε έκθεση της γαλλικής εταιρείας ασφάλισης πιστώσεων Coface – µια τάση που επιβεβαιώνεται και ενισχύεται στα τελευταία στοιχεία. Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία αναπτύχθηκαν το 2023 περισσότερο από δύο φορές ταχύτερα από τον µέσο όρο της Ευρωζώνης. Σύµφωνα µε το ∆ΝΤ η Ευρωζώνη αναµένεται φέτος να αναπτυχθεί µε ρυθµούς της τάξης του 0,8% έναντι 2% στην Ελλάδα, 1,9% στην Ισπανία και 1,7% στην Πορτογαλία, ενώ η Γερµανία αναµένεται να κινηθεί στο µόλις 0,2%.

Αυτό σηµαίνει πως η ανάπτυξη δύο ταχυτήτων στην οικονοµία της Ευρωζώνης θα συνεχιστεί. Και σύµφωνα µε αναλυτές, ο Νότος έχει όλα τα «εχέγγυα» να συνεχίσει να υπεραποδίδει. Σύµφωνα µε τον Χόλγκερ Σµίεντινγκ, επικεφαλής οικονοµολόγο της Berenberg Bank, η ευρωπαϊκή κρίση χρέους προκάλεσε µια σηµαντική αλλαγή στην περιφέρεια της Ευρωζώνης.

Ελευθερία Κουρταλή, Καθημερινή