Διέξοδο για τις ανεπτυγμένες χώρες –οι οποίες το τελευταίο διάστημα «ξεμένουν» από εργατικά χέρια και αγωνιούν να αντεπεξέλθουν στις επιταγές της τεχνολογίας– αποτελεί η μετανάστευση, καθώς η ενσωμάτωση ατόμων από άλλες χώρες μπορεί να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη των οικονομιών, να αυξήσει την παραγωγικότητά τους και να ενδυναμώσει τις επιδόσεις τους στην καινοτομία.

Σε μελέτη της, με τίτλο «A new migration strategy for growth and innovation», η Boston Consulting Group έχει επινοήσει τον δείκτη Global Talent Migration Index για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών μετανάστευσης που ακολουθούν ανεπτυγμένες χώρες ανά τον κόσμο και βάσει των οποίων εξυπηρετούν το σύνολο των αναγκών τους. Ο συγκεκριμένος δείκτης μετράει παραμέτρους, όπως η «ποσότητα» –ήτοι ο αριθμός των μεταναστευτικών ροών που εντάσσονται στην οικονομία μιας χώρας καθώς και το ποσοστό των μεταναστών υψηλής εκπαίδευσης που καταφέρνει να προσελκύσει–, η «ποιότητα» –ήτοι ο διαφορετικός αριθμός εθνικοτήτων, το είδος των ικανοτήτων τους, η εξειδίκευσή τους σε συγκεκριμένο κλάδο– και η συνδεσιμότητα, δηλαδή η δυνατότητα μιας χώρας να αξιοποιήσει τη μετανάστευση προκειμένου να εισάγει τεχνογνωσία και δεξιότητες για να ενισχύσει τομείς της οικονομίας (γεωργία, υποδομές, εθνικό σύστημα εκπαίδευσης και υγείας κ.ά.).

Την πρώτη θέση καταλαμβάνουν οι ΗΠΑ, ακολουθούμενες από τη Γερμανία, την Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία, τον Καναδά, το Ισραήλ, τη Νέα Ζηλανδία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Σύμφωνα με την έρευνα, οι χώρες που καταγράφουν τα υψηλότερα σκορ υιοθετούν στρατηγικές μετανάστευσης οι οποίες έχουν οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη. Οι επιδόσεις της Ελλάδας ως προς τη στρατηγική της, τη φέρνουν στην 31η θέση, βρίσκεται δηλαδή στο Top 50, ακολουθούμενη από την Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τις Φιλιππίνες και την Ουκρανία. «Προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος της μετανάστευσης ως μοχλού ανάπτυξης και καινοτομίας στην Ελλάδα, είναι απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός των χρήσιμων δεξιοτήτων ούτως ώστε να περιλαμβάνει και τις τεχνικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την αναβάθμιση των υποδομών και των υπηρεσιών αλλά και την κάλυψη κενών θέσεων σε τομείς ζωτικής σημασίας για την οικονομία, όπως ο τουρισμός», δήλωσε ο Χρυσός Καβουνίδης, διευθύνων σύμβουλος της Boston Consulting Group στην Αθήνα.

Για να γίνει αντιληπτή η σημασία της έλευσης εργαζομένων και μεταναστών από ξένες χώρες, η έρευνα υπογραμμίζει πως μια βελτίωση 10 μονάδων στον δείκτη GTMIX μπορεί να οδηγήσει κατά μέσον όρο σε αύξηση κατά 21% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και κατά 40% του συνολικού αριθμού διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που παράγει η χώρα. Παράλληλα, σε άλλο σημείο της, η έρευνα επισημαίνει πως, εκτός από την κάλυψη κενών θέσεων εργασίας, όσοι μεταναστεύουν σε άλλες χώρες και έχουν διαφορετικό επίπεδο εκπαίδευσης δημιουργούν τις δικές τους επιχειρήσεις, σε βαθμό μεγαλύτερο από τους «ντόπιους» εργαζομένους. Ενδεικτικά, οι μετανάστες αντιπροσωπεύουν το 15% του συνόλου των εργαζομένων στις ΗΠΑ, ωστόσο έχει αποδειχθεί πως, παράλληλα, αντιπροσωπεύουν το 25% των επιχειρηματιών και το 25% όσων καινοτομούν. Αλλωστε, οι ιδρυτές τεχνολογικών κολοσσών, όπως η ebay, η εταιρεία Kohl, καθώς και το Instagram, προέρχονται από τη Γαλλία, την Πολωνία και τη Βραζιλία, παράγοντας πολλά δισ. σε φορολογικά έσοδα και απασχολώντας δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους. Επίσης, η έρευνα επιβεβαιώνει πως όσοι προέρχονται από χώρες που είχαν κάποια εξειδίκευση σε ορισμένους τομείς της βιομηχανίας, έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν την παραγωγικότητα των συγκεκριμένων κλάδων στις χώρες υποδοχής. Για παράδειγμα, η μετακίνηση ατόμων μεταξύ Τανζανίας και Κένυας βοήθησε στην ενίσχυση της βιομηχανίας σαπουνιού. Ωστόσο, η μελέτη τονίζει πως στις προηγμένες χώρες, ο δημόσιος διάλογος για τη μετανάστευση επικεντρώνεται κυρίως στην εκ των υστέρων διαχείρισή της παρά στον προκαθορισμένο σχεδιασμό της, ενώ οι χώρες που εφαρμόζουν μια πιο ενεργητική στρατηγική εστιάζουν κατά κύριο λόγο στην προσέλκυση μεταναστών με υψηλό επίπεδο επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Δέσποινα Κόντη, Καθημερινή