Οι προοπτικές αναβαθμίστηκαν, αλλά παραμένει η Ελλάδα εκτός επενδυτικής βαθμίδας - Αγκάθια, το παραγωγικό μοντέλο, το υψηλό δημόσιο χρέος και το Δημογραφικό

Από σταθερές σε θετικές αναβάθμισε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, χωρίς όμως να δώσει την πολυαναμενόμενη επενδυτική βαθμίδα. Ετσι, εξακολουθεί να είναι ο μόνος οίκος που δεν έχει δώσει το «πράσινο φως» στην επενδυτική κοινότητα για να εμπιστευθεί στην Ελλάδα τα κεφάλαιά της.

Στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την αξιολόγηση, η Moody’s σημειώνει ότι η Ελλάδα καταγράφει πρόοδο σε μια σειρά από τομείς, συμπεριλαμβανομένου του τραπεζικού κλάδου, της επενδυτικής δραστηριότητας και των δημόσιων οικονομικών. Ωστόσο, ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης τονίζει ότι το οικονομικό μοντέλο της χώρας βασίζεται υπερβολικά στην κατανάλωση και τις υπηρεσίες, με αποτέλεσμα το σημαντικά αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Συγκεκριμένα, η Moody’s εκτιμά ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών θα κυμαίνεται μεταξύ 4% και 5% μέσα στην επόμενη πενταετία, καθώς αναμένεται να υπάρξει αύξηση στις εισαγωγές κεφαλαίου και αγαθών, ενώ η αποταμίευση των νοικοκυριών θα εξακολουθήσει να κινείται σε χαμηλά επίπεδα, με μόνο μικρές βελτιώσεις.

Επιπλέον, υπογραμμίζει τα μακροχρόνια δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, με κορυφαίο το δημογραφικό ζήτημα, το οποίο έχει επιπτώσεις στην ανάπτυξη. Παράλληλα, κάνει αναφορά στον υψηλό λόγο δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ, που το 2023 ανερχόταν σε 160% και υπολογίζεται πως θα συνεχίσει να βρίσκεται άνω του 120% και μέσα στη δεκαετία του 2030, δηλαδή σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από αυτά των άλλων ανεπτυγμένων χωρών.

Στα θετικά, η Moody’s επισημαίνει ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε πολύ ισχυρότερη θέση σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν, χάρη στη σημαντική μείωση της έκθεσής τους σε κόκκινα δάνεια. Η Moody’s εκτιμά ότι η εικόνα εξυγίανσης των τραπεζών θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, βασιζόμενη στα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΒΑ), που δείχνουν ότι η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών είναι πολύ κοντά στους ευρωπαϊκούς μέσους όρους.

Παράλληλα, ο οίκος τονίζει τη σημασία του προγράμματος «Ηρακλής» στην εξυγίανση των τραπεζών και επισημαίνει ότι η αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος στα 3 δισ. ευρώ με την τρίτη του «έκδοση» («Ηρακλής ΙΙΙ») αναμένεται να μειώσει περαιτέρω την έκθεση των τραπεζών και του κράτους σε κεφάλαια υψηλού ρίσκου.

Επιπλέον, η Moody’s κρίνει θετικά τη δομή του δημόσιου χρέους, που έχει μέση ωρίμανση κοντά στα 20 χρόνια, ενώ κάνει αναφορά και στο περιβόητο «μαξιλάρι» των 35 δισ. ευρώ (υπολογίζεται στο 15% του ΑΕΠ) ως παράγοντα που συμβάλλει στη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας.

Οι επενδύσεις

Τέλος, σε ό,τι αφορά την πορεία των επενδύσεων, ο οίκος επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει πρόσβαση σε 36 δισ. ευρώ (16,3% του ΑΕΠ) χρηματοδότησης επενδύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και σημειώνει ότι 6 δισ. ευρώ εξ αυτών έχουν ήδη εκταμιευθεί.

 την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, η Moody’s περιμένει να δει περαιτέρω βελτιώσεις στην εικόνα των τραπεζών, στα κρατικά ταμεία και στις δομικές μεταρρυθμίσεις, με πρώτο τον τομέα της Δικαιοσύνης. Μια μείωση των κόκκινων δανείων των τραπεζών με ταχύτερο από τον προβλεπόμενο ρυθμό, καθώς και μια πιθανή υπεραπόδοση των στόχων στα δημοσιονομικά μεγέθη (π.χ. πρωτογενές πλεόνασμα) θα ενίσχυαν την πιθανότητα η Moody’s να δώσει την επενδυτική βαθμίδα στην επόμενη αξιολόγησή της.

Σχολιάζοντας την αναβάθμιση των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας από τη Moody’s, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης είπε πως «η αξιολόγηση της Moody’s αποτελεί μία ακόμα απάντηση σε όσους επιμένουν σε μηδενιστική κριτική για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης». Από τη μεριά του, ο υφυπουργός Νίκος Παπαθανάσης σημείωσε πως με την εξέλιξη επιβεβαιώνεται η «συστηματική δουλειά που βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2019».

Πέτρος Κωνσταντινίδης, Τα ΝΕΑ