Τη σύμπραξη μεταξύ του ΕΦΚΑ και ιδιωτικών εταιρειών για την παρακολούθηση και βελτίωση της είσπραξης σημαντικού μέρους των υπέρογκων ληξιπρόθεσμων οφειλών, που πλέον αγγίζουν τα 50 δισ. ευρώ, προωθεί το υπουργείο Εργασίας. Με διάταξη που κατατέθηκε χθες, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς, δίνεται στον ΕΦΚΑ η δυνατότητα να αναθέτει σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου υποστηρικτικές υπηρεσίες σχετικές με τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών.

Η είσπραξη θα συνεχίσει να πραγματοποιείται αποκλειστικά και μόνο από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), όπως και τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Η ανάθεση θα γίνεται σε ιδιώτες, κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, και στις σχετικές συμβάσεις θα προβλέπονται ειδικοί όροι για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των ασφαλισμένων. Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, η διοίκηση του ΕΦΚΑ αλλά και το ΚΕΑΟ εκτιμούν πως μέσω της επιδιωκόμενης βελτίωσης της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών οφειλών θα ενισχυθεί η δικαιοσύνη και η ισότητα ανάμεσα σε όλους τους ασφαλισμένους, αποκαθιστώντας την αδικία εις βάρος όσων είναι συνεπείς, θα προωθηθεί ο υγιής ανταγωνισμός ανάμεσα στις επιχειρήσεις, αφού η μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών διαμορφώνει συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των επιχειρήσεων που λειτουργούν με συνέπεια και θα αναδειχθεί η αξιοπιστία του ασφαλιστικού συστήματος, το οποίο δεν επιτρέπεται να αδιαφορεί για ανείσπρακτα ποσά.

Μεταξύ των ενεργειών στις οποίες θα μπορούν να προβούν οι ιδιώτες θα είναι η εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου οφειλετών, η αποτύπωση της πραγματικής οικονομικής κατάστασης των αξιώσεων του ΕΦΚΑ, η έγκαιρη ανίχνευση καθυστερήσεων, η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας αλλά και ο σχεδιασμός στρατηγικών είσπραξης.

Επειτα από πολυετή απραξία στο θέμα των συνεχώς αυξανόμενων οφειλών, και παρά τις προσπάθειες του ΚΕΑΟ, που με παρωχημένα εργαλεία κατάφερε, για παράδειγμα, να εισπράξει το 2024 ποσό της τάξεως των 2 δισ., το υπουργείο Εργασίας προχωράει στη συγκεκριμένη ρύθμιση έχοντας διαπιστώσει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Για παράδειγμα, δεκάδες χιλιάδες μικροοφειλέτες με χρέη της τάξεως των 500-1.000 ευρώ αγνοούν την ύπαρξή τους, παρότι στην περίπτωση των φυσικών προσώπων οι ασφαλιστικές οφειλές αντιστοιχούν σε «χαμένο» ασφαλιστικό χρόνο. Με τη νέα διάταξη επιδιώκεται επίσης να γεφυρωθεί το κενό που υπάρχει στην Ελλάδα όσον αφορά την παρακολούθηση της οικονομικής συμπεριφοράς των οφειλετών και την ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών με άλλους οργανισμούς πιστοληπτικής αξιολόγησης – κάτι που γίνεται κατά κανόνα σε χώρες του εξωτερικού. Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Εργασίας προχώρησε στη συγκεκριμένη διάταξη έχοντας καταγράψει τις βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται σε κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Σουηδία, καθώς και χώρες του ΟΟΣΑ εκτός Ευρώπης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, που έχουν υιοθετήσει συνεργασίες μεταξύ φορέων κοινωνικής ασφάλισης και του ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα, στο κυβερνητικό επιτελείο επικρατεί η άποψη πως η συνεργασία του δημόσιου (ΚΕΑΟ) και του ιδιωτικού τομέα μέσω της αυξημένης εισπραξιμότητας οφειλών θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα αλλά και την ανταποδοτικότητα του ασφαλιστικού συστήματος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως χαρακτήρισε τη διάταξη ως σημαντική τομή δικαιοσύνης και ισότητας για τους ασφαλισμένους, καθώς αναβαθμίζονται οι διαδικασίες και η λειτουργία του KΕΑΟ «αξιοποιώντας εμπειρία, τεχνογνωσία αλλά και σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία από τον ιδιωτικό τομέα». Σύμφωνα με την υπουργό, τα πρόσθετα έσοδα θα μπορούν να αξιοποιηθούν για τη βελτίωση των παροχών προς τους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους ακόμη και μέσω έκτακτων οικονομικών ενισχύσεων. Ενα ακόμη όφελος προς την κατεύθυνση αυτή είναι, σύμφωνα με την κ. Κεραμέως, η υιοθέτηση πρακτικών ήπιας προσέγγισης, σε αντίθεση με πρακτικές πίεσης και απειλών περί αναγκαστικών μέτρων κατάσχεσης. Να σημειωθεί ότι σήμερα οι οφειλές προς τον ΕΦΚΑ αγγίζουν τα 49 δισ. ευρώ, εκ των οποίων μόλις τα 32 δισ. είναι κύριες, ενώ τα υπόλοιπα προσαυξήσεις. Το πλήθος των οφειλετών (φυσικά και νομικά πρόσωπα) ανέρχεται σε 2.186.900. Τα φυσικά πρόσωπα απαρτίζουν το 92,1% των οφειλετών κατέχοντας το 60,4% της συνολικής οφειλής, ενώ τα νομικά πρόσωπα αποτελούν το 7,9% των οφειλετών κατέχοντας το 39,6% της συνολικής οφειλής. Είναι, δε, ενδεικτικό ότι το 72% των φυσικών προσώπων και το 50,5% των νομικών προσώπων χρωστούν από 500 έως 3.000 ευρώ.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ηλικιακή διάρθρωση των οφειλετών (φυσικά πρόσωπα), καθώς έχει διαπιστωθεί ότι το 37,6% του συνόλου είναι κάτω των 50 ετών και οφείλει το 23,8% της συνολικής οφειλής. Είναι άλλωστε οι ίδιοι που αποδίδουν το 43,7% των οικειοθελών εισπράξεων, εμφανίζοντας τα μεγαλύτερα ποσοστά εισπραξιμότητας.

Αντιστοίχως παρατηρείται ότι επιχειρήσεις που κατέβαλαν την τελευταία ΑΠΔ τους εντός του τελευταίου έτους (51.400 οφειλέτες με 3,6 δισ. συνολική οφειλή) έχουν συνεισφέρει το 74,2% των συνολικών πληρωμών του τελευταίου δωδεκαμήνου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, τέλος, η διαπίστωση ότι όσο πιο πρόσφατο είναι το έτος εκκίνησης της οφειλής, τόσο αυξάνεται το ποσοστό εισπραξιμότητάς της, στοιχείο που υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της ταχείας διαχείρισης των οφειλών που ανακύπτουν.

Ρούλα Σαλούρου, Καθημερινή