Μια ευρεία πρωτοβουλία για την προώθηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της ανακυκλωσιμότητας των προϊόντων, με ειδική αναφορά στην κλωστοϋφαντουργία και στα υλικά που χρησιμοποιούνται στις κατασκευές, παρουσίασε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο επίκεντρο της δέσμης προτάσεων βρίσκεται η ιδέα ενός ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος, το οποίο θα παρέχει πληροφόρηση στους καταναλωτές για τη βιωσιμότητα του κάθε αγαθού (κάτι αντίστοιχο με τις ετικέτες ενεργειακής αποδοτικότητας).

Μεταξύ των πτυχών του «οικολογικού σχεδιασμού» που θα λαμβάνονται υπόψη για τις ανάγκες του ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος, στο πλαίσιο του προτεινόμενου νέου κανονισμού, είναι η διάρκεια ζωής των υλικών, η αξιοπιστία τους, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, αναβάθμισης και επιδιόρθωσης των προϊόντων, η ενεργειακή αποδοτικότητα, τα απορρίμματα που παράγουν και το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα γενικότερα.

Ο νέος κανονισμός φιλοδοξεί να καλύψει κλάδους που ευθύνονται για το 65% των συνολικών εκπομπών άνθρακα από την παραγωγή προϊόντων και για το 70% της εξάντλησης των φυσικών πόρων. Μεταξύ των νέων κατηγοριών προϊόντων που θα τεθούν εντός του κανονιστικού πλαισίου είναι τα smartphones και τα tablets, τα φωτοβολταϊκά πάνελ, οι εκτυπωτές και τα scanners.

Για τους καταναλωτές, σύμφωνα με την Κομισιόν, η εφαρμογή του νέου πλαισίου θα μεταφραστεί σε μειωμένο κόστος αγορών, εξοικονόμηση ενέργειας και αποφάσεις βασισμένες σε καλύτερη πληροφόρηση. Σύμφωνα με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο, αρμόδιο για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Φρανς Τίμερμανς, ήδη με το υφιστάμενο πλαίσιο για τον οικολογικό σχεδιασμό οι καταναλωτές εξοικονόμησαν 120 δισ. ευρώ πέρυσι στην Ε.Ε. χάρη στη χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας. Για την ευρωπαϊκή οικονομία τα οφέλη περιλαμβάνουν τη μειωμένη εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες (ένας στόχος του οποίου η σημασία έχει αναδειχθεί γλαφυρά από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία). Η Κομισιόν παρουσίασε επίσης ειδική στρατηγική για τη βιωσιμότητα της κλωστοϋφαντουργίας δεδομένου ότι μόλις το 1% των υφασμάτων ανακυκλώνεται και ότι η παγκόσμια κατανάλωση στον συγκεκριμένο κλάδο αναμένεται να αυξηθεί κατά 63% έως το 2030. Μεταξύ άλλων, προτείνονται μέτρα για τη γνωστοποίηση των ποσοτήτων υφασμάτων που δεν πωλούνται από μεγάλες επιχειρήσεις και για την αποτροπή της απόρριψής τους. Προτείνονται επίσης μέτρα για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά και για την καλύτερη διαχείριση απορριμμάτων (ξεχωριστή συλλογή, απαγόρευση εξαγωγής απορριμμάτων υφασμάτων).

Το τρίτο μέρος του πακέτου αφορά την αναθεώρηση του κανονισμού (του 2011) για τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις κατασκευές. Η αναθεώρηση κατέστη αναγκαία, σύμφωνα με την Κομισιόν, καθώς είχαν εντοπιστεί σοβαρά ελαττώματα στην εφαρμογή του. Επιπλέον, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία και του κύματος ανακαινίσεων, ο συγκεκριμένος κανονισμός θεωρείται βασικό ρυθμιστικό εργαλείο για την αναβάθμιση της βιωσιμότητας του κατασκευαστικού κλάδου, συμπεριλαμβανομένης και της επιβολής ελάχιστων επιπέδων χρήσης υλικών που έχουν προέλθει από ανακύκλωση. Η αναθεώρηση περιλαμβάνει επίσης τη σύσταση ενός ψηφιακού καταλόγου κτιρίων, με όλα τα σχετικά περιβαλλοντικά, κλιματικά αλλά και δομικά στοιχεία.

Οπως σημειώνεται από την Επιτροπή, η εξόρυξη φυσικών πόρων έχει τριπλασιαστεί από το 1970, ενώ η παραγωγή απορριμμάτων αναμένεται να αυξηθεί κατά 70% έως το 2050.

Γιάννης Παλαιολόγος Καθημερινή