Φωτιές» στην οικονομία ανάβει η κλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης, απειλώντας να ενισχύσει την πληθωριστική «βόμβα διασποράς» για την ανάπτυξη και τα δημόσια οικονομικά και να διευρύνει το έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας, που το τελευταίο διάστημα εμφανίζει αισθητή διόγκωση, καθώς μόνο τον Δεκέμβριο το κόστος εισαγωγών καυσίμων εκτινάχθηκε περίπου κατά 800 εκατ. ευρώ, ή κατά 80% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2020.

Το γεωπολιτικό σκηνικό παραμένει ρευστό και σε μεγάλο βαθμό απρόβλεπτο εγκυμονώντας σοβαρούς κινδύνους αναταράξεων με βασική εστία την εφοδιαστική αλυσίδα και τις τιμές της ενέργειας. Στο οικονομικό επιτελείο παρακολουθούν με μεγάλη αγωνία και άγχος τις εξελίξεις, καθώς τυχόν στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία θα επιτείνει τη πληθωριστική κρίση επηρεάζοντας αρνητικά την αναπτυξιακή δυναμική και την πορεία της δημοσιονομικής εξυγίανσης και επιβαρύνοντας περαιτέρω το ισοζύγιο πληρωμών λόγω αύξησης των διεθνών τιμών κυρίως στα καύσιμα.

Ο υπουργός Οικονομικών Χ. Σταικούρας έχει χτυπήσει καμπανάκι για τις επιπτώσεις από ενδεχόμενη επιδείνωση της κατάστασης στην Ουκρανία, αναγνωρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε αναθεώρηση των εκτιμήσεων για τις προοπτικές της οικονομίας και σε επανασχεδιασμό των κυβερνητικών κινήσεων και των στόχων. Το σχέδιο δράσης του οικονομικού επιτελείου βασίζεται στο σενάριο της σταδιακής υποχώρησης του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού, πράγμα που υπό τη σκιά των νέων γεωπολιτικών εξελίξεων καθίσταται επισφαλές.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θ. Σκυλακάκη, για κάθε 10 ευρώ αύξηση στην τιμή της μεγαβατώρας στο φυσικό αέριο το ΑΕΠ μειώνεται κατά περίπου 600 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, σήμα κινδύνου για τη συνέχιση των πληθωριστικών πιέσεων στις τιμές των εισαγομένων πρώτων υλών και της ενέργειας και στο κόστος μεταφορών έχει εκπέμψει και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική, σημειώνοντας ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να περιορίσει την ιδιωτική κατανάλωση και τη δυναμική της ανάπτυξης.

Στην έκθεση αναφέρεται ακόμα ότι «οι διεθνείς οργανισμοί εκτιμούν ότι ο γενικός πληθωρισμός θα υποχωρήσει το 2022, αλλά θα παραμείνει για ένα διάστημα υψηλότερος από το προ της πανδημίας επίπεδο. Η εξέλιξη των τιμών της ενέργειας και η άρση των δυσχερειών στο παγκόσμιο εμπόριο είναι κομβικής σημασίας για την πραγματοποίηση αυτού του σεναρίου. Οι δυσχέρειες στην αύξηση της συνολικής προσφοράς και ο περιορισμός του παραγωγικού κενού όσο θα εδραιώνεται η ανάκαμψη θα συντείνουν ώστε ο πυρήνας του πληθωρισμού να μην υποχωρήσει ή και να αυξηθεί περαιτέρω το 2022».

Με δεδομένο ότι από την αύξηση κατά 6,2% του πληθωρισμού τον Ιανουάριο οι 4,2 μονάδες οφείλονται στο άλμα των τιμών στην ενέργεια, περαιτέρω ανάφλεξη τους θα ανεβάσει τις ταχύτητες του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή τους επόμενους μήνες, επιμηκύνοντας τη διάρκεια της κρίσης και των πληγμάτων στα εισοδήματα και στο κόστος των επιχειρήσεων. Η ζημιά από την ενέργεια τείνει να γίνει ακόμα μεγαλύτερη και οι ομίχλες για τη πορεία της οικονομίας πυκνώνουν, τονίζουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, υπογραμμίζοντας ότι με πιλότο τις εξελίξεις στις διεθνείς αγορές θα πρέπει να μετρήσουμε προσεκτικά τις αποφάσεις που θα πάρουμε.

Ενδεχόμενη ένταση της πληθωριστικής καταιγίδας θα επιτείνει το πρόβλημα της διόγκωσης του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν συνεχή επιδείνωση του ελλείμματος μετά το ξέσπασμα της κρίσης, με κορύφωση το Δεκέμβριο του 2021, οπότε το έλλειμμα διογκώθηκε κατά 1,1 δισ. ευρώ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020 και διαμορφώθηκε σε 1,7 δισ. ευρώ. 

Η αύξηση του ελλείμματος οφείλεται στην διεύρυνση της «μαύρης τρύπας» στο ισοζύγιο αγαθών στα 2,785 δισ. ευρώ από 1,516 δισ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2020, λόγω της εκτίναξης του κόστους των εισαγωγών και των υψηλότερων ρυθμών αύξησης τους σε σχέση με τις εξαγωγές. Οι εισαγωγές αναρριχήθηκαν στα 6,268 δις. ευρώ από 4,332 δις. ευρώ, ενώ μόνο οι εισαγωγές καυσίμων κόστισαν μηνιαίως 1,843 δισ. ευρώ έναντι 1,021 δισ. ευρώ.

Κώστας Αντωνάκος businessdaily.gr