Η Ε.Ε. σχεδιάζει έκτακτη παρέμβαση στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και διαρθρωτική μεταρρύθμισή της με τη λήψη αποφασιστικών μέτρων. Ζητούμενο να περιορίσει την εκτόξευση των τιμών της, που έχει φθάσει ήδη σε απαγορευτικά ύψη. Την πρόθεση της Ε.Ε. ανακοίνωσε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο περιθώριο συνόδου στο Μπλεντ της Σλοβενίας, ενώ εξηγώντας την τρέχουσα προβληματική κατάσταση με τα ιλιγγιώδη ύψη των τιμών διευκρίνισε πως η «ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είχε σχεδιασθεί υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες και με εντελώς διαφορετικούς στόχους». Την αναγκαιότητα μιας αποφασιστικής πρωτοβουλίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθιστούσαν επιβεβλημένη τα προθεσμιακά συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία, καθώς για πρώτη φορά είχαν σπάσει το φράγμα των 1.000 ευρώ η μεγαβατώρα, φθάνοντας στα 1.050 ευρώ και σημειώνοντας αύξηση 6,6%.

Το περιεχόμενο και οι λεπτομέρειες της έκτακτης παρέμβασης που σχεδιάζει η Κομισιόν βρίσκονται ακόμη στο στάδιο του σχεδιασμού, αλλά πιθανώς θα τα παρουσιάσει η Κομισιόν την επόμενη εβδομάδα. Αποτελούν το αποτέλεσμα επισταμένων πιέσεων και εκκλήσεων από μεγάλο αριθμό κρατών-μελών που έχουν ζητήσει να τεθούν όρια στο ύψος των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Η κυβέρνηση της Τσεχίας έχει ζητήσει να τεθεί όριο στις τιμές του φυσικού αερίου όταν αυτό χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα, δε, με τον υπουργό Ενέργειας της Τσεχίας, ανάμεσα στις ιδέες που εξετάζονται συγκαταλέγεται και εκείνη μελών της κυβέρνησης της Τσεχίας για αποδέσμευση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από εκείνες του φυσικού αερίου. Μέχρι στιγμής, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν δεσμεύσει περίπου 280 δισ. ευρώ σε μέτρα όπως οι φοροαπαλλαγές και οι επιδοτήσεις, στην προσπάθειά τους να περιορίσουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Επικρατεί, πάντως, ανησυχία ότι ο αντίκτυπος αυτών των μέτρων θα εξανεμιστεί εξαιτίας της κλίμακας της κρίσης. Και βέβαια δεν λείπουν οι προειδοποιήσεις για το πού οδηγεί η ενεργειακή κρίση τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Ο Βέλγος υπουργός Ενέργειας Τιν Βαν ντερ Στρέτεν προειδοποίησε χθες πως οι χώρες της Ε.Ε. θα βιώσουν όχι μόνο έναν, αλλά από πέντε έως δέκα τρομερούς χειμώνες και οι Ευρωπαίοι θα παγώσουν αν δεν υπάρξουν πρωτοβουλίες για να μειωθούν οι τιμές του φυσικού αερίου. Εξίσου ανησυχητική ήταν, άλλωστε, και η προειδοποίηση του Μπεν βαν Μπέρντεν, διευθύνοντος συμβούλου της Shell, ο οποίος δήλωσε χθες πως η Ευρώπη θα περάσει πολλούς πολύ δύσκολους χειμώνες.

Κάλεσε τη Γηραιά Ηπειρο να προετοιμαστεί για την επιβολή δελτίου στην ενέργεια για πολλά χρόνια, καθώς η ενεργειακή κρίση θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από έναν χειμώνα. Η δυσοίωνη πρόβλεψη του επικεφαλής ενός ενεργειακού κολοσσού έπεται της νέας εκτόξευσης που σημείωσαν οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, όταν οι τιμές χονδρικής υπερέβησαν την Παρασκευή τα 343 ευρώ η μεγαβατώρα, μετά και τη νέα μείωση της παροχής του από τη Ρωσία. Ο Βαν Μπέρντεν προέβλεψε μάλιστα πως η ενεργειακή κρίση θα αποτελέσει δοκιμασία για την «αλληλεγγύη» ανάμεσα στα κράτη-μέλη, καθώς οι κυβερνήσεις τους θα αναγκάζονται να επιλέξουν ποιες βιομηχανίες θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν. Κάλεσε, πάντως, παράλληλα τους Ευρωπαίους να εξασφαλίσουν εναλλακτικούς προμηθευτές και εξέφρασε την εκτίμηση πως αυτό δεν θα είναι δύσκολο. Η Ευρώπη φαίνεται πάντως να εναποθέτει πολλές ελπίδες στον σχεδιαζόμενο κόμβο αιολικών πάρκων στη Βαλτική, προϊόν συνεργασίας της ολλανδικής με τη γερμανική κυβέρνηση. Το σχέδιο θα συνδέσει μεγάλο αριθμό αιολικών πάρκων και εκτιμάται πως όταν θα αρχίσει να λειτουργεί το 2030 θα μπορεί να παράγει περισσότερα από τρία γιγαβάτ, δηλαδή αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για να καλύψει τις ανάγκες 4,1 εκατ. νοικοκυριών.

Χθες πάντως τα προθεσμιακά συμβόλαια αερίου για παράδοση Σεπτεμβρίου υποχώρησαν στην αγορά της Ολλανδίας κατά 16%, αντιστρέφοντας την εκτόξευση κατά 40% που είχαν σημειώσει την περασμένη εβδομάδα. Καταλυτικός παράγοντας ήταν η είδηση πως η Γερμανία γεμίζει ταχύτατα τους ταμιευτήρες της και εκτιμά πως από τον Οκτώβριο θα έχει επιτύχει πληρότητα 85%, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Γερμανού υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ. Σημειωτέον, όμως, ότι χθες ακόμη μία ευρωπαϊκή εταιρεία κοινής ωφέλειας, η ενεργειακή Fortum της Φινλανδίας, ζήτησε την αρωγή της φινλανδικής κυβέρνησης, που είναι ο μεγαλύτερος μέτοχός της. Εχουν προηγηθεί η γερμανική Uniper, που ζήτησε κρατική ενίσχυση από το Βερολίνο, και η γαλλική Electricite de France, που ουσιαστικά περιέρχεται στον πλήρη έλεγχο του Παρισιού. Μοιάζουν να επαληθεύουν την εφιαλτική πρόβλεψη του κ. Χάμπεκ πως η στάση της Gazprom θα αποτελέσει τη Lehman Brothers των ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών και του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος, προκαλώντας αλυσίδα πτωχεύσεων μεταξύ των εταιρειών που αναγκάζονται να αγοράζουν ενέργεια σε υψηλές τιμές.

Bloomberg Reuters (Καθημερινή)