Την ίδια ώρα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία σχεδιάζουν φθηνό κοινό σύστηµα άµεσων πληρωµών τύπου IRIS

∆έκα χρόνια, περίπου, µετά την έναρξη της αλµατώδους διάδοσης των πιστωτικών και χρεωστικών καρτών στη χώρα µας, φαίνεται να έχει εγκλωβιστεί στη χρήση του «πλαστικού χρήµατος», µένοντας πίσω στις σύγχρονες τάσεις των ηλεκτρονικών πληρωµών. Πρόκειται για τις άµεσες πληρωµές (instant payments), που δεν είναι παρά ένας τρόπος πληρωµής από λογαριασµό σε λογαριασµό (Account to Account - A2A), µια τάση που διαδίδεται ταχύτατα τόσο στην Ευρώπη όσο και σε όλο τον κόσµο, καθώς είναι φθηνότερος και επίσης ευρωπαϊκός.

Αυτή τη νέα τάση επιδιώκει να προωθήσει η συνένωση των τριών συστηµάτων άµεσων πληρωµών, όπως το ελληνικό IRIS, που δροµολογούν από κοινού τρεις µεσογειακές χώρες, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία, έτσι ώστε οι πολίτες να µπορούν να µεταφέρουν χρήµατα χωρίς κόστος, επεκτείνοντας σε διασυνοριακό επίπεδο τη δυνατότητα των άµεσων πληρωµών. Με τον τρόπο αυτό, όπως σήµερα ένας Ευρωπαίος πολίτης µπορεί να ταξιδέψει στην Ευρώπη και να χρησιµοποιήσει την κάρτα SIM του κινητού του για να διασυνδεθεί µε τις άλλες εταιρείες τηλεφωνίας, έτσι θα µπορεί και να κάνει χρήση της διαλειτουργικότητας των αντίστοιχων συστηµάτων που προωθούν οι τρεις µεσογειακές χώρες και να κάνει ηλεκτρονικές πληρωµές.

Μιλώντας την περασµένη εβδοµάδα στο συνέδριο Payments 360, που διοργάνωσε η ∆ΙΑΣ, ο διευθυντής Επιχειρηµατικής Ανάπτυξης του SIBS (του πορτογαλικού ∆ΙΑ) Λουίς Σεκέιρα απηύθυνε στην Ελλάδα «ανοιχτή πρόσκληση» για να συµµετάσχει σε αυτή την πρωτοβουλία, προοπτική που θα ανοίξει νέες δυνατότητες για τη µεταφορά χρηµάτων µεταξύ των επισκεπτών από τις τέσσερις µεσογειακές χώρες, που αποτελούν και τουριστικούς προορισµούς.

Η κοινή πρωτοβουλία της Ισπανίας µε το Bizum, της Πορτογαλίας µε το MB Way και της Ιταλίας µε το Bancomat (πρόκειται για τα αντίστοιχα IRIS αυτών των χωρών) ονοµάζεται Europa Project και όπως εξήγησε ο κ. Σεκέιρα, οι τρεις εθνικές λύσεις «εκπροσωπούν περισσότερους από 50 εκατ. χρήστες, 180 τράπεζες και 1,5 δισ. συναλλαγές». Σε πρώτη φάση, σκοπός του Europa Project είναι να αναπτύξει µια λύση µεταξύ φυσικών προσώπων (person to person - P2P) έως το τέλος του 2024, για να ακολουθήσουν αυτές των e-commerce και της παρουσίας στο σηµείο πώλησης, δηλαδή το POS. Η πρωτοβουλία βασίζεται στην περιαγωγή των πληρωµών (payment roaming) και αποτελεί µια προσπάθεια καθιέρωσης των άµεσων πληρωµών ως κυρίαρχου µέσου για τη µεταφορά χρηµάτων, αλλά και ως βασικού εργαλείου συναλλαγών στο ηλεκτρονικό εµπόριο, καθώς και το φυσικό σηµείο προκειµένου να αναχαιτιστεί η κυριαρχία των πιστωτικών και των χρεωστικών καρτών.

Κύπρος

Μια αντίστοιχη πρωτοβουλία διαλειτουργικότητας αποτελεί η διασύνδεση του IRIS µε τις κυπριακές τράπεζες, οι οποίες βλέποντας τις πληρωµές να διοχετεύονται µέσω Revolut και να χάνουν τη σχετική αγορά, προωθούν την καθιέρωση των άµεσων πληρωµών και τη διασύνδεσή τους έως το 2025 µε το ελληνικό brand, που κερδίζει έδαφος σε αναγνωρισιµότητα.

Συνοψίζοντας τον ευρωπαϊκό στόχο για τις άµεσες πληρωµές, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Κινητών Πληρωµών (European Mobile Payment Systems Association, EMPSA) Κρίστιαν Πίρκνερ περιέγραψε σε δηλώσεις του τον Eνιαίο Χώρο Πληρωµών (Single Euro Payments Area - SEPA) ως «τη βασική υποδοµή στην οποία καταναλωτές, επιχειρήσεις και δηµόσιοι οργανισµοί µπορούν να διενεργούν και να δέχονται εγχώριες και διασυνοριακές ηλεκτρονικές πληρωµές».

Μεσογειακό σύστημα άμεσων πληρωμών

Τη συνένωση των τριών συστημάτων άμεσων πληρωμών, όπως το ελληνικό IRIS, μέσω του οποίου οι πολίτες μπορούν να μεταφέρουν χρήματα χωρίς κόστος, δρομολογούν από κοινού τρεις μεσογειακές χώρες –η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία–, επεκτείνοντας σε διασυνοριακό επίπεδο τη δυνατότητα των άμεσων πληρωμών, που αποτελεί τη νέα τάση, όχι μόνο στην Ε.Ε. αλλά και παγκοσμίως. Την ίδια ώρα η Ελλάδα δείχνει εγκλωβισμένη στις ακριβές συναλλαγές με πλαστικό χρήμα.

Οι άµεσες πληρωµές διαδίδονται ταχύτατα τόσο στην Ευρώπη όσο και σε όλο τον κόσµο. Οπως επισήµανε ο εµπορικός διευθυντής - επικεφαλής Επιχειρηµατικής και Εταιρικής Ανάπτυξης της Unzer, Παναγιώτης Κριάρης, µιλώντας στο συνέδριο Payments 360, σήµερα αντιπροσωπεύουν µία στις πέντε συνολικά πληρωµές διεθνώς και το µερίδιό τους έως το 2028 προβλέπεται ότι θα φτάσει το 27%. Κυρίαρχες αγορές παγκοσµίως είναι η Ινδία, η Βραζιλία και ακολούθως η Ασία, αλλά όπως σηµειώνεται στην έκθεση The Global Payments Report 2024, παρά το γεγονός ότι οι έµποροι προτιµούν το χαµηλότερο κόστος που έχουν οι πληρωµές A2A, αυτές έχουν προς το παρόν λιγότερη επιτυχία σε αγορές κορεσµένες µε κάρτες, όπως το Ηνωµένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ.

Οι άµεσες πληρωµές προσφέρονται συνήθως δωρεάν, ανέφερε στην τοποθέτησή του στο ίδιο συνέδριο ο πρόεδρος του European Automated Clearing House Association (EACHA) Χοσέ-λουίς Λανγκά, γεγονός που προκαλεί «πονοκέφαλο» στις τράπεζες, οι οποίες καλούνται να ανταποκριθούν στην πρόκληση να δηµιουργήσουν το κατάλληλο επιχειρηµατικό µοντέλο για να διασφαλίσουν τη διείσδυση των άµεσων πληρωµών. Αντίστοιχες επισηµάνσεις έκανε και ο Κρίστιαν Πίρκνερ, που υπογράµµισε ότι «οι παράγοντες που µπορούν να συµβάλουν στην επιτυχηµένη πορεία των άµεσων πληρωµών σε µια χώρα είναι το περιεχόµενο των παρεχόµενων υπηρεσιών, η διαµόρφωση ενός διακριτού brand, η επικοινωνία προς το δυνητικό πελατειακό κοινό, καθώς επίσης και η καθιέρωση µιας ανταγωνιστικής τιµολογιακής πολιτικής σε σχέση µε ανταγωνιστικά προϊόντα».

Η χώρα µας είναι µεταξύ αυτών που παρακολουθεί ασθµαίνοντας τις εξελίξεις και παρά την υποχρέωση που έχουν όλοι οι ελεύθεροι επαγγελµατίες και αυτοαπασχολούµενοι να συνδέσουν έως τα τέλη Ιουνίου τον επαγγελµατικό τους λογαριασµό µε το IRIS, ώστε να δέχονται πληρωµές από τους πελάτες τους, µέχρι σήµερα µόλις 280.000 υπόχρεοι, σε ένα σύνολο περίπου 900.000, έχουν συνδεθεί. Οι αργοί ρυθµοί εγγραφής των ελεύθερων επαγγελµατιών και των αυτοαπασχολουµένων «υποχρέωσε» τον υπουργό Εθνικής Οικονοµίας Κωστή Χατζηδάκη να απευθύνει από το βήµα του ίδιου συνεδρίου αυστηρή προειδοποίηση προς τους ελεύθερους επαγγελµατίες για την επιβολή των προστίµων, αλλά και παρότρυνση προς τις τράπεζες, καλώντας τες «να ενηµερώσουν τους πελάτες τους για τα οφέλη των άµεσων πληρωµών, που εκτός από ταχύτητα και ευκολία εξασφαλίζουν και φθηνότερες προµήθειες». «Οσοι γκρινιάζουν για τις τραπεζικές προµήθειες πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει το IRIS», υπογράµµισε ο Κωστής Χατζηδάκης, µέσω του οποίου τα φυσικά πρόσωπα µπορούν να µεταφέρουν έως 500 ευρώ την ηµέρα δωρεάν και οι ελεύθεροι επαγγελµατίες να δέχονται πληρωµές µε χαµηλό κόστος προµήθειας, µεταξύ 0,3%-0,5%.

Επόµενο βήµα είναι η υποχρεωτική επέκταση του IRIS στο σύνολο της οικονοµίας, έτσι ώστε όλες οι επιχειρήσεις να δίνουν έως τον Μάρτιο του 2025 τη δυνατότητα άµεσων πληρωµών. Μέχρι σήµερα µόλις 5.000 επιχειρήσεις, µεταξύ των οποίων µεγάλες πλατφόρµες όπως η Skroutz και η Shopflix και το e-commerce µεγάλων αλυσίδων όπως το ΙΚΕΑ, προσφέρουν τη δυνατότητα πληρωµής µέσω IRIS, σε σύνολο 103.000 e-shops που έχουν καταγραφεί στη χώρα µας, αποκαλύπτοντας το ευρύ πεδίο που υπάρχει για την ανάπτυξη των άµεσων πληρωµών, αλλά και τα βήµατα που θα πρέπει να υλοποιηθούν για την καθιέρωσή τους ως αξιόπιστου µέσου συναλλαγών. Με βάση τον σχεδιασµό του υπουργείου Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών, µέχρι τον Μάρτιο του 2025 οι άµεσες πληρωµές µέσω IRIS πρέπει να καθιερωθούν στο e-commerce και σε δεύτερο στάδιο να φτάσει και στο φυσικό σηµείο, δηλαδή στο POS.

Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο της προσαρµογής στη χώρα µας του νέου κανονισµού της Ε.Ε., που υποχρεώνει τις τράπεζες να προσφέρουν άµεσες πληρωµές. Οπως εξήγησε µιλώντας στο ίδιο συνέδριο ο αναπληρωτής διευθυντής στην ΤΤΕ Γιώργος Κορφιάτης, ο κανονισµός καθιστά αφενός υποχρεωτική την παροχή άµεσων µεταφορών πίστωσης µε ορίζοντα τον Ιανουάριο του 2025 και αφετέρου ρυθµίζει την τιµολόγηση, έτσι ώστε οι άµεσες πληρωµές να µην τιµολογούνται ακριβότερα από τις απλές µεταφορές χρηµάτων µεταξύ λογαριασµών. Τέλος, επιβάλλει διαδικασίες επαλήθευσης του ονόµατος του δικαιούχου της πληρωµής (IBAN name check) ενισχύοντας την ασφάλεια και την αποτελεσµατικότητα. «Εάν αποτύχουµε να ικανοποιήσουµε την απαίτηση για καινοτόµες πληρωµές, άλλοι φορείς θα καλύψουν αυτό το κενό», επισήµανε ο κ. Κορφιάτης, αναφέροντας τις big tech εταιρείες που αναλαµβάνουν µεγαλύτερο ρόλο και µερίδιο στην παροχή λύσεων.

Ευγενίας Τζώρτζη, Καθημερινή