Έτοιμη να ζητήσει αποζημιώσεις που μπορεί να φτάσουν και τα 40 εκατ. ευρώ από το ελληνικό Δημόσιο για τις ζημιές που υπέστη μέσα στο 2023 είναι η Hellenic Train, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της περασμένης χρονιάς, που ήταν η πιο δύσκολη στον ενάμιση αιώνα ζωής του ελληνικού σιδηροδρόμου. Με τα τρένα να τραβούν χειρόφρενο δύο φορές, με την τραγωδία στα Τέμπη και τις καταστροφές στη Θεσσαλία, η εταιρεία είδε τα έσοδά της να μειώνονται κατά 43,16% κι έγραψε ζημιές 65 εκατ. ευρώ.

Η σιδηροδρομική εταιρεία, που κατέχει το μονοπώλιο στις επιβατικές μεταφορές με τρένο, αποδίδει την περαιτέρω επιδείνωση των μεγεθών στην καθυστέρηση του Δημοσίου να της καταβάλει την αποζημίωση για τις άγονες γραμμές. Όπως, σημειώνεται στην οικονομική έκθεση, μέχρι τις 14/03/2024, εκκρεμούσε η είσπραξη τιμολογίων του 2022, ύψους περί τα 60 εκατ. ευρώ. Σε αυτά, προστίθενται 20 εκατ. από διάφορες απαιτήσεις του 2022.

Για τις απώλειες εσόδων που είχε η εταιρεία από τη διακοπή των δρομολογίων δύο φορές, λόγω του δυστυχήματος στα Τέμπη και της καταιγίδας Daniel, όπως ξεκάθαρα αναφέρεται στις οικονομικές καταστάσεις θα εγερθούν αιτήματα αποζημιώσεων, βάσει του μηχανισμού προστασίας από απρόσμενες απώλειες που παρέχει στην εταιρεία η σύμβαση ΥΔΥ που υπεγράφη στις 14.4.2022. «Η εταιρεία προτίθεται να απαιτήσει τις αποζημιώσεις που συμβατικά δικαιούται για τις σημαντικές ζημίες που υπέστη», επισημαίνεται. Και περαιτέρω εξηγείται ότι:

«Για το έτος 2023, η Εταιρεία κατέγραψε σημαντικές ζημιές από τη λειτουργία της σύμβασης, κυρίως από λόγους που συνδέονται με τις αποφάσεις για την μείωση του μεταφορικού έργου που ακολούθησαν το δυστύχημα των Τεμπών καθώς και με τις καταστροφικές ζημιές στην σιδηροδρομικής υποδομής της κεντρικής Ελλάδας από τα ακραία καιρικά φαινόμενα Daniel τον Σεπτέμβριο του 2023. Η Εταιρεία προτίθεται να απαιτήσει τις αποζημιώσεις που συμβατικά δικαιούται για τις σημαντικές αυτές ζημιές».

Το ύψος των αιτημάτων εκτιμάται, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι θα προσεγγίσει τα 40 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα δηλαδή από τις συνολικές απώλειες, αφού η σύμβαση της δημόσιας υπηρεσίας αφορά μόνο τις επιβατικές μεταφορές και όχι τα εμπορευματικά δρομολόγια.

Η εταιρεία συνεχίζει να αμφισβητεί τις χρεώσεις του ΟΣΕ για τέλη χρήσης της υποδομής για τα έτη 2020-2023. Το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών μόνο για το 2022 ανέρχεται σε 47,8 εκατ. ευρώ, καθώς η Hellenic Train δεν κάνει αποδεκτή τη μονομερή αύξηση των τελών από τον ΟΣΕ κι ενώ η κατάσταση του δικτύου συνεχώς επιδεινώνεται.

Τα γεγονότα που στιγμάτισαν τη χρονιά

Δύο ήταν τα καθοριστικά γεγονότα του 2023, όχι μόνο για τη Hellenic Train, αλλά για τον ελληνικό σιδηρόδρομο εν γένει. Η τραγωδία των Τεμπών και η μεγάλη καταστροφή στη Θεσσαλία εξαιτίας των φαινομένων Daniel και Elias. Ως αποτέλεσμα, η κυκλοφορία στον βασικό άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης διακόπηκε δύο φορές μέσα σε ένα έτος, για διάστημα που ξεπέρασε συνολικά τους 3,5 μήνες.

Ειδικά για το δυστύχημα στα Τέμπη, στην έκθεση αναφέρεται ότι «η χρήση 2023 στιγματίστηκε από το σιδηροδρομικό δυστύχημα που έλαβε χώρα τη νύχτα της 28/2/2023 στα Τέμπη, όταν επιβατική αμαξοστοιχία Intercity συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορευματική αμαξοστοιχία, με τραγικό απολογισμό τον θάνατο 57 ατόμων, μεταξύ των οποίων 9 υπάλληλοι της εταιρείας, ενώ προέκυψαν και 181 τραυματίες, σε ένα από τα σοβαρότερα σιδηροδρομικά ατυχήματα των τελευταίων δεκαετιών στην Ευρώπη».

Σημειώνεται, δε, ότι μέχρι την ημερομηνία σύνταξης της έκθεσης (14/03/2024), στο πλαίσιο του προγράμματος αποζημιώσεων, η εταιρεία είχε καταβάλει συνολικά το ποσό των 2.740.800 ευρώ.

Ως τον Αύγουστο, η κυκλοφορία είχε αποκατασταθεί με πέντε ζεύγη τρένων καθημερινά στη βασική γραμμή και η επιβατική κίνηση είχε ανακτήσει το 60% της αντίστοιχης περιόδου του 2022. Όμως, εκεί που το τρένο άρχισε δειλά να ανακάμπτει, μετά το τεράστιο σοκ του δυστυχήματος, το «κόψιμο» του δικτύου στα δύο εξαιτίας των πλημμυρών έδωσε τη χαριστική βολή.

Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας, το επιβατικό έργο που χάθηκε ως την επαναλειτουργία του σιδηρόδρομου πριν τα Χριστούγεννα αντιστοιχεί στα δύο τρίτα των εσόδων. Ακόμη και σήμερα, η συχνότητα των δρομολογίων και οι ταχύτητες δεν έχουν επανέλθει, καθώς στις περιοχές που επλήγησαν τα τρένα κινούνται σε μία μόνο γραμμή, ενώ η αποκατάσταση δεν φαίνεται πριν το τέλος του 2025.

Στήριξη από τη μητρική FSI

Προκειμένου να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό που δημιούργησαν τα παραπάνω γεγονότα, η Trenitalia του ιταλικού ομίλου FSI, με την εγγύηση του μετόχου, παρείχε στη Hellenic Train πρόσθετη χρηματοδοτική γραμμή για κεφάλαιο κίνησης 95 εκατ. ευρώ ως το τέλος του 2023. Εξ αυτών, 70 εκατ. ευρώ αναλήφθηκαν κατά τη χρήση 2023, ενώ 25 εκατ. επιβάρυναν τη χρήση του 2022, βαρύνοντας την εταιρεία με σημαντικά επιπρόσθετα χρηματοοικονομικά έξοδα.

Δεδομένου ότι οι απώλειες συνεχίζονται και το 2024, έχει εγκριθεί από το διοικητικό συμβούλιο η τροποποίηση της σύμβασης ενδοομιλικού δανεισμού, αυξάνοντας το πιστωτικό όριο κατά 25 εκατ. ευρώ. Μέχρι την ημερομηνία έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων, είχαν εκταμιευθεί 5 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι, παρά το όργιο φημών για αποχώρηση της ιταλικής εταιρείας από την Ελλάδα, υπήρξε έγγραφη δέσμευση ότι η Trenitalia θα συνεχίσει να στηρίζει την ελληνική θυγατρική της για τουλάχιστον 12 μήνες από τη έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

Όπως επισημαίνεται, μάλιστα, αναμένεται ότι ο μέτοχος θα πάρει κατάλληλα μέτρα για την ανακεφαλαίωση της εταιρείας εντός του 2024. Δεδομένου ότι λόγω των ζημιών, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων είναι αρνητικό, συντρέχουν συμβατικά οι προϋποθέσεις για αυτή την εξέλιξη, που μεταξύ άλλων μπορεί να περιλαμβάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Φρένο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για το Θριάσιο ΙΙ

Εντωμεταξύ, η Επιτροπή Ανταγωνισμού κίνησε προχθές διαδικασία πλήρους διερεύνησης της συγκέντρωσης για την κοινή εταιρεία που συνέστησαν Hellenic Train και DAMCO, που είναι οι προσωρινοί ανάδοχοι για το Θριάσιο ΙΙ, εκφράζοντας αμφιβολίες ως προς τη συμβατότητα με τις αρχές του ανταγωνισμού.

Στη σχετική ανακοίνωση, σημειώνεται πως από την προκαταρκτική αξιολόγηση, εκτιμάται πως «η ΗellenicΤrain έχει πολύ υψηλό μερίδιο αγοράς στην παροχή υπηρεσιών σιδηροδρομικής μεταφοράς εμπορευμάτων και στη συντήρηση σιδηροδρομικού υλικού». Ως αποτέλεσμα, δε, της εν λόγω συναλλαγής θα αποκτήσει πολύ υψηλό μερίδιο στην αγορά παροχής υπηρεσιών διαχείρισης και εκμετάλλευσης διτροπικού τερματικού σταθμού εμπορευμάτων. «Συνεπώς, εγείρονται προβληματισμοί για αντι-ανταγωνιστικές, κάθετες /συσπειρωτικές, επιπτώσεις», αναφέρεται.

Η απόφαση της Επιτροπής αναμένεται να εκδοθεί εντός 90 ημερών από την έναρξη της διαδικασίας πλήρους διερεύνησης. Η ενεργοποίηση της διαδικασίας δεν προδικάζει, όπως ξεκαθαρίζεται, το τελικό αποτέλεσμα, καθώς οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις μπορούν να προβούν σε τροποποιήσεις ή να προτείνουν την ανάληψη δεσμεύσεων, ώστε να μην προκαλούνται σοβαρές αμφιβολίες ως προς το συμβατό της συγκέντρωσης με τις απαιτήσεις λειτουργίας του ανταγωνισμού στις επί μέρους αγορές που αφορά.

Όλγα Κλώντζα, Businessdaily.gr