Ένα νέο πεδίο δραστηριοτήτων ανοίγει για τους ελληνικούς ενεργειακούς ομίλους η ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε., η οποία περνάει μέσα και από την υιοθέτηση από πλευράς τους των ευρωπαϊκών στόχων για την κλιματική αλλαγή και τη μείωση των ρύπων. 

Τα σχέδια μάλιστα των ενεργειακών ομίλων για επέκταση στην αγορά των Βαλκανίων επισπεύδονται, καθώς οι υψηλές τιμές των CO2 σπρώχνουν τις χώρες των Βαλκανίων, όπου ο άνθρακας συμμετέχει με μεγάλα ποσοστά στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής τους, σε βίαιη ενεργειακή μετάβαση. 

Η Βόρεια Μακεδονία, για παράδειγμα, προετοιμάζεται να προκηρύξει μέσα στο 2021 δύο διαγωνισμούς για έργα ΑΠΕ ισχύος 150 και 300 MW που θα προχωρήσουν με διαδικασίες fast track. H κυβέρνηση της χώρας, προκειμένου να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, θα διαθέσει δωρεάν τη γη για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών και θα διασφαλίσει πλήρως τη διασύνδεση με το ηλεκτρικό δίκτυο. 

Στην ταχεία υλοποίηση του προγράμματος απόσυρσης ανθρακικών μονάδων προχωράει εξάλλου η Σερβία, η οποία μάλιστα ανέτρεξε στην τεχνογνωσία της ΔΕΗ. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκπρόσωποι της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού επισκέφθηκαν χθες τα γραφεία της ΔΕΗ στην Αθήνα όπου και ενημερώθηκαν από αρμόδια στελέχη για το πρόγραμμα απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων της.

Η απόσυρση μονάδων άνθρακα και η στροφή στις AΠΕ των χωρών των Βαλκανίων, σε συνδυασμό και με τη διασύνδεση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού με την αγορά της Βουλγαρίας (coupling), διευρύνουν το πεδίο δραστηριοτήτων για τις ελληνικές ενεργειακές εταιρείες, οι οποίες έχουν βάλει ήδη στα ραντάρ τους τις γειτονικές αγορές. 

H Myilineos σχεδιάζει την υλοποίηση μονάδας φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου στη Βουλγαρία, αντίστοιχης με τη νέα μονάδα που κατασκευάζει στο ενεργειακό συγκρότημα του Αγ. Νικολάου. Πριν από ένα μήνα εξάλλου, η Mytilineos μέσω του τομέα έργων βιώσιμης ανάπτυξης υπέγραψε σύμβαση με την Operatori i Sistete Transmetimit SH.a. (OST) για την ανάπτυξη και κατασκευή υποσταθμών υψηλής τάσης 400kV στη Δημοκρατία της Αλβανίας.

Με την ανάπτυξη αυτού του δικτύου 400 kV στο νότιο τμήμα της Αλβανίας, το έργο θα συμβάλει στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας τις διασυνδέσεις με τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας των γειτονικών χωρών και θα διευκολύνει τις συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας, επιτυγχάνοντας ένα ασφαλές και αξιόπιστο ενεργειακό σύστημα. Στα ραντάρ της Mytilineos βρίσκεται και η αγορά της Βόρειας Μακεδονίας όπου η εταιρεία αξιολογεί σχέδιο για την κατασκευή μονάδας συμπαραγωγής που θα καλύπτει και τις ανάγκες τηλεθέρμανσης της πόλης των Σκοπίων. 

Ευκαιρίες στα βόρεια σύνορα της χώρας αναζητεί και η ΔΕΗ, η οποία στοχεύει να ηγηθεί στην ενεργειακή μετάβαση των βαλκανικών χωρών μέσω μια εξωστρεφούς στρατηγικής με στοχευμένες κινήσεις που θα αρχίσει να ξεδιπλώνει το επόμενο διάστημα. 

Ηδη εξάλλου η ΔΕΗ συμμετέχει σε κοινό σχήμα με την Archirodon, μαζί με άλλα 8 επενδυτικά σχήματα, στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για τον υδροηλεκτρικό σταθμό του Cebren, ισχύος 333-458 MW και προϋπολογισμού 500-600 εκατ. ευρώ στη Βόρεια Μακεδονία. Η ΔΕΗ έχει παρουσία στην αγορά της γείτονος από το 2018, όταν εξαγόρασε την εταιρεία ηλεκτρισμού EDS. 

Οι υψηλές τιμές των CO2, όπως αναφέρουν στην «Κ» παράγοντες της εγχώριας ενεργειακής αγοράς, θα μετατρέψουν την Ελλάδα από εισαγωγική χώρα (εισάγει σήμερα μέσω των Βαλκανίων το 20% της ενέργειας που καταναλώνει) σε εξαγωγική, καθώς η τιμή του ρεύματος στα Βαλκάνια θα είναι ακριβότερη. Αυτή καταγράφεται από την αγορά ως μια σημαντική παράμετρος που αλλάζει το τοπίο στην ευρύτερη περιοχή μετά και τη διασύνδεση των αγορών Βουλγαρίας – Ελλάδας, όπου η ροή της ενέργειας μέσω ενός αλγορίθμου κινείται, από την αγορά με την υψηλότερη τιμή, στην αγορά με την χαμηλότερη τιμή, επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτό τη σύγκλιση τιμών που είναι και το ζητούμενο της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. 

Κάλεσμα για επενδύσεις στη Βόρεια Μακεδονία απηύθυνε ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας Ζόραν Ζάεφ κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα σε συνάντηση που διοργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο με εκπροσώπους ενεργειακών εταιρειών. Μεταξύ αυτών ήταν εκπρόσωποι της Mytilineos, των ΔΕΣΦΑ, ΕΔΕΥ, Eunice και του ομίλου Κοπελούζου, καθώς είναι γνωστό πως η Βόρεια Μακεδονία θα συμμετάσχει με ποσοστό 10% στο FSRU Aλεξανδρούπολης και κατά 25% στην μονάδα φυσικού αερίου που σχεδιάζει ο ίδιος όμιλος στην ίδια περιοχή.

Χρύσα Λιάγγου Καθημερινή