Στα χέρια των ξένων πολυεθνικών ομίλων θα περάσει η εγχώρια ασφαλιστική αγορά σε περίπτωση που η Εθνική Τράπεζα αποφασίσει τελικά να πουλήσει τη θυγατρική της εταιρεία του κλάδου στο fund CVC.

Σε μια τέτοια περίπτωση, η μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία θα καταστεί η Ευρωπαϊκή Πίστη με μερίδιο γύρω στο 5,5%, ενώ ειδικότερα στις ζωικές καλύψεις το αθροιστικό ποσοστό όλων των ελληνικών εταιρειών θα καταστεί μονοψήφιο…

Ο κλάδος ζωής είναι συγκεντρωμένος σε μικρό αριθμό εταιρειών, με την Εθνική να κατέχει ηγετική θέση, έχοντας μερίδιο που υπερβαίνει ελαφρά το 20%. Οι αμέσως επόμενες ελληνικές παρουσίες είναι αυτές της Ευρωπαϊκής Πίστης και της Alpha Life, οι οποίες αθροιστικά δεν φαίνεται να υπερβαίνουν το 7% (η Ευρωπαϊκή Πίστη κατέχει πολύ μεγαλύτερο μερίδιο στους γενικούς κλάδους). Αντίθετα, υψηλότερες παραγωγές επιτυγχάνουν εταιρείες που ελέγχονται από ξένους μετόχους όπως η Eurolife, η NN Hellas, η MetLife, η Interamerican, η Generali, η Allianz και η AXA.

Αντίθετα, στις γενικές ασφαλίσεις η συγκέντρωση του κλάδου είναι σήμερα σαφώς χαμηλότερη, με σημαντική συμμετοχή ελληνικών εταιρειών και με την Εθνική να ελέγχει ένα ποσοστό κοντά στο 10%. Αναμφίβολα, η πώληση της Εθνικής θα δώσει και σ’ αυτό το μέτωπο τον πρώτο λόγο στις ξένες εταιρείες.

Αντικρουόμενες απόψεις

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, διευθύνων σύμβουλος γνωστής εταιρείας του κλάδου υποστήριζε πως «οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν χωρίζονται σε ελληνικές και ξένες, αλλά σε καλές και κακές», συμπληρώνοντας πως «το πρόβλημά μας δεν εστιάζεται στις ξένες που σε γενικές γραμμές λειτουργούν με επαγγελματισμό και συνέπεια, αλλά σε ορισμένες ελληνικές που δυσφημούν την ασφαλιστική δραστηριότητα».

Αλήθεια είναι πως στελέχη ξένων ομίλων προειδοποιούσαν από τότε για τον αθέμιτο ανταγωνισμό και τα «πτωχευτικά» ασφάλιστρα ορισμένων ελληνικών εταιρειών και δεν διαψεύσθηκαν, καθώς τα «λουκέτα» στον κλάδο διαδέχονταν το ένα το άλλο.

«Όλα αυτά δεν σημαίνει πως δεν υπήρξαν κατά καιρούς και διάφορα… φάουλ από ξένες εταιρείες, ωστόσο σε γενικές γραμμές η παρουσία των πολυεθνικών ομίλων συνέβαλε θετικά στην αξιοπιστία του κλάδου και στη μεταφορά τεχνογνωσίας. Άλλωστε το γεγονός ότι μετά το 2012 δεν παρατηρήθηκε μπαράζ λουκέτων ασφαλιστικών εταιρειών στην ελληνική αγορά, οφείλεται και στο ότι οι μητρικές των εδώ εταιρειών έβαλαν άμεσα το χέρι στην τσέπη και κάλυψαν με φρέσκο χρήμα μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου».

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες απόψεις στον κλάδο, όπως αυτή που λέει πως «καλό είναι σε κάθε χώρα να υπάρχει μια σχετική ισορροπία μεταξύ των εθνικών και των ξένων εταιρειών. Στην Ελλάδα για παράδειγμα, σχεδόν το σύνολο των ξένων ασφαλιστικών εταιρειών (αλλά και ορισμένες ελληνικές) έσπευσε να τοποθετήσει τις επενδύσεις της στο εξωτερικό κατά τη δεκαετία της κρίσης, ενώ και σήμερα περίπου το 60% του συνολικού χαρτοφυλακίου των εγχώριων ασφαλιστικών εταιρειών παραμένει εκτός Ελλάδας.

Αντιλαμβάνομαι τις δεσμεύσεις του Solvency II και γνωρίζω τις προτάσεις για διάλογο από την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος προκειμένου αυτό να αλλάξει και να επενδυθούν κεφάλαια στη χώρα. Ωστόσο, το να βρίσκεται σήμερα το 60% ενός συνολικού χαρτοφυλακίου που προσεγγίζει τα 17 δισ. ευρώ στο εξωτερικό, αποτελεί πρόβλημα» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Το χρονικό του «αφελληνισμού»

Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά και ιδιαίτερα στον κλάδο ζωής, όπου οι ξένες πολυεθνικές κατέκτησαν είτε άμεσα (μέσω αύξησης μεριδίων και εξαγορών) ή έμμεσα (μέσω «λουκέτων» των ελληνικών) το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας αγοράς.

Ήταν το έτος 2000 όταν η Interamerican πουλήθηκε σε όμιλο του εξωτερικού (σήμερα ελέγχεται από την Achmea). Κατά το δεύτερο μισό της ίδιας δεκαετίας, η Goupama απέκτησε την Φοίνιξ-Metrolife Εμπορική, η οποία αποτελούσε το προϊόν της συγχώνευσης των Φοίνιξ (γενικές ασφαλίσεις) και Metrolife (κλάδος ζωής).

Ακολούθησε η κίνηση της AXA να εξαγοράσει την ελληνική δραστηριότητα της Alpha Ασφαλιστικής, θυγατρικής εταιρείας της Alpha BankΑΛΦΑ -7,17%. Ήταν η εποχή, όπου η τάση ήθελε τις τράπεζες να πωλούν τις θυγατρικές τους ασφαλιστικές εταιρείες προκειμένου να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους και να αναπτυχθούν στο δικό τους αντικείμενο.

Ο κατάλογος των εξαγορών συμπληρώθηκε κατά την περίοδο των μνημονίων, όταν:

Ο καναδικός όμιλος Fairfax εξαγόρασε το 80% της Eurolife από την Eurobank (ίσως η αποδοτικότερη μέχρι σήμερα επένδυση των Καναδών στην Ελλάδα) και

Η γερμανική Ergo απέκτησε την Αγροτική Ασφαλιστική, η οποία είχε κατά το παρελθόν απορροφήσει την Αγροτική Ζωής.

Εκτός όμως από τις εξαγορές, ήρθαν και τα «λουκέτα» προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω το μερίδιο αγοράς των ελληνικών εταιρειών στον κλάδο ζωής. Το 2009 ανακλήθηκαν οι άδειες λειτουργίας της Ασπίς Πρόνοια και της θυγατρικής της Commercial Value, ενώ πριν από περίπου πέντε χρόνια η International Life δεν μπόρεσε να αντέξει τις συνέπειας από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων του 2012 (PSI).

Πολύ περισσότερα «λουκέτα» εταιρειών είχαμε κατά την τελευταία εικοσαετία στους γενικούς κλάδους και ειδικότερα σε επιχειρήσεις που είχαν δώσει έμφαση στις καλύψεις ακινήτων. Πάντως, η όλη κατάσταση έχει βελτιωθεί δραστικά κατά τα τελευταία χρόνια, μετά και από την υιοθέτηση του αυστηρότερου εποπτικού πλαισίου Solvency II.

Στέφανος Kοτζαμάνης euro2day.gr