Τον δρόµο της φυγής από την εγχώρια αγορά των ΑΠΕ παίρνουν ο ένας µετά τον άλλον µεγάλοι ξένοι επενδυτές. Οι περικοπές ενέργειας και οι µηδενικές τιµές που αυξάνονται εκθετικά από χρόνο σε χρόνο έχουν καταστήσει παρελθόν τις υψηλές αποδόσεις των προηγούµενων ετών, που έκαναν την ελληνική αγορά στα µάτια των ξένων επενδυτών να µοιάζει µε Eldorado και αλλάζουν δραµατικά το τοπίο για έργα που είναι απόλυτα εκτεθειµένα στις νέες αβεβαιότητες. Από την ελληνική αγορά αποχωρεί οριστικά η γερµανική ABO Energy, µε παρουσία από το 2017 και ένα επενδυτικό πλάνο για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1,5 GW. O γερµανικός κολοσσός, που δραστηριοποιείται και αναπτύσσει έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 31 GW σε 14 χώρες, πούλησε τη θυγατρική του στην Ελλάδα ABO Energy Hellas στη HELLENiQ ENERGY. Η σχετική συµφωνία ανακοινώθηκε την περασµένη εβδοµάδα και είναι ενδεικτικές του νέου τοπίου που διαµορφώνεται στην εγχώρια αγορά των ΑΠΕ οι δηλώσεις του εκτελεστικού διευθυντή της γερµανικής εταιρείας δρ Κάρστεν Σλάτζετερ. «Είχαµε καλά χρόνια στην Ελλάδα και είµαστε ευγνώµονες στους αφοσιωµένους συναδέλφους µας και στις Αρχές», είπε, υπονοώντας τις πολύ καλές αποδόσεις των προηγουµένων ετών.

Η αποχώρηση της ABO Energy δεν αιφνιδίασε την αγορά, η οποία αναδιατάσσεται στην κατεύθυνση της συγκέντρωσης γύρω από καθετοποιηµένους οµίλους, που µπορούν να εξισορροπήσουν τις πιέσεις των περικοπών και των µηδενικών τιµών στη δραστηριότητα της παραγωγής µε τη δραστηριότητα της προµήθειας.

Πωλητήριο του χαρτοφυλακίου τους στην ελληνική αγορά έχουν βάλει δύο ακόµη ευρωπαϊκές εταιρείες, ενώ έντονη είναι η φηµολογία ότι έπονται και άλλες. Ο πορτογαλικός κολοσσός EDPR που ήρθε στην Ελλάδα το 2018 µε ένα σχέδιο για επενδύσεις πάνω από 500 εκατ. ευρώ έως το 2026, αναζητεί αγοραστή για τη θυγατρική του στην Ελλάδα στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης του παγκόσµιου χαρτοφυλακίου του, που περιλαµβάνει έξοδο από 10 συνολικά αγορές. Η πορτογαλική εταιρεία έχει θέσει σε λειτουργία µέχρι σήµερα τέσσερα αιολικά πάρκα, ενώ έχει εξασφαλίσει µέσω διαγωνισµών έργα συνολικής ισχύος 155 MW. ∆ύο αιολικά πάρκα στην Εύβοια συνολικής ισχύος 352 MW τα αναπτύσσει σε συνεργασία µε την Anemos RES, η οποία έχει περιέλθει στη Motor Oil, συνεργασία που έχει φουντώσει τη φηµολογία στην αγορά, που θέλει το χαρτοφυλάκιο της EDPR να περνάει στον όµιλο Βαρδινογιάννη.

H γαλλική Total Energy, στο πλαίσιο ενός στρατηγικού επανασχεδιασµού, που προβλέπει µείωση του παγκόσµιου πράσινου χαρτοφυλακίου της κατά 50%, αναζητεί αγοραστή για την πώληση του 50% των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα, µοντέλο που ακολούθησε προηγουµένως και η ιταλική Enel. Εντονη είναι η φηµολογία στην αγορά και για την πώληση του 50% των δραστηριοτήτων της Lightsource BP στην Ελλάδα, η οποία πέρυσι πούλησε στη HELLENiQ ENERGY έργα ισχύος 110 MW.

Αν και το συµµάζεµα του πράσινου χαρτοφυλακίου αποτελεί µια γενικότερη στρατηγική των µεγάλων εταιρειών του κλάδου διεθνώς, αποτέλεσµα των πληθωριστικών πιέσεων και της επιβράδυνσης του ρυθµού πράσινης ανάπτυξης, το πού επιλέγουν να συνεχίσουν να βάζουν λεφτά αποτελεί δείκτη ελκυστικότητας των αγορών και η ελληνική φαίνεται να µη συµπεριλαµβάνεται σε αυτή την κατηγορία. «Η Ελλάδα δεν είναι µια εύκολη αγορά. Είναι µια δύσκολη και γραφειοκρατική χώρα, µε πολλές θεσµικές και απρόβλεπτες ανατροπές. Τα τελευταία χρόνια έχει καλλιεργηθεί ο µύθος περί χώρας απεριόριστων ευκαιριών, αλλά αναδύθηκαν φαινόµενα δυσαρέσκειας και απογοήτευσης», απαντάει ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος στο ερώτηµα «γιατί φεύγουν οι ξένοι».

Οι περικοπές ενέργειας και οι µηδενικές τιµές είναι ο καθοριστικός παράγοντας που άλλαξε το τοπίο στην αγορά των ΑΠΕ. Ολο και περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ περικόπτεται, καθώς η εγκατεστηµένη ισχύς συνεχίζει να αυξάνεται µε ρυθµούς πολύ υψηλότερους από τη ζήτηση. Το πρώτο πεντάµηνο του έτους φέτος οι περικοπές έφτασαν τις 875 GWh, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 8,9% της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ, όταν το αντίστοιχο διάστηµα πέρυσι ήταν 3,5%. Μαζί µε τις περικοπές αυξάνονται και οι ώρες της ηµέρας που οι τιµές στην αγορά µηδενίζονται, µε αποτέλεσµα έργα που δεν διαθέτουν συµβάσεις εγγυηµένου εσόδου ή δεν έχουν υπογράψει κάποιο µακροπρόθεσµο συµβόλαιο προµήθειας σταθερής τιµής πώλησης της παραγωγής τους, να µη διασφαλίζουν ικανοποιητικές αποδόσεις και να κινδυνεύει η βιωσιµότητά τους. Οι νέες αυτές συνθήκες οδηγούν αναπόφευκτα την αγορά σε συγκέντρωση.

Χρύσα Λιάγγου, Καθημερινή