Δικαίωμα κατοχύρωσης με χρησικτησία των εκτάσεων που έχουν χαρακτηριστεί δασωμένοι αγροί δίνει νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος. Το Δημόσιο δεν θα προβάλλει δικαίωμα κυριότητας εφόσον δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας. Μέχρι σήμερα, δεν διεκδικούσε την κυριότητα μόνον εφόσον ιδιώτης προσκόμιζε τίτλο παλαιότερο του 1946. Η ρύθμιση αφορά 6.889.985 στρέμματα, το 5,54% των αναρτημένων δασικών χαρτών.
Τον δρόμο για τον αποχαρακτηρισμό και την αλλαγή χρήσης μεγάλου μέρους των 6,9 εκατ. στρεμμάτων γης που ήταν κάποτε αγροτικές και στην πορεία δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης ανοίγει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Σε πρώτο επίπεδο το Δημόσιο «αποσύρεται» από τη διεκδίκηση της ιδιοκτησίας των εκτάσεων αυτών επιτρέποντας την κατοχύρωσή τους με χρησικτησία, ενώ σε δεύτερο δίνει το δικαίωμα στον ιδιώτη να τις αποψιλώσει και να τις χρησιμοποιήσει είτε για καλλιέργεια είτε για μια σειρά χρήσεων, που περιλαμβάνουν τουριστικές υποδομές, βιομηχανικές εγκαταστάσεις για διαφόρων ειδών έργα – αλλά όχι τη δόμηση κατοικιών.
Εως 30 στρέμματα ανά ιδιοκτησία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργική καλλιέργεια και κάποιες άλλες χρήσεις.
Η σχετική ρύθμιση περιλαμβάνεται σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών που κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή. Οπως προβλέπει:
• Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαίωμα κυριότητας σε δασωμένους αγρούς εφόσον δεν διαθέτει τίτλο ιδιοκτησίας. Μέχρι σήμερα το Δημόσιο δεν διεκδικούσε την κυριότητα των εκτάσεων αυτών μόνο εφόσον ιδιώτης προσκόμιζε τίτλο παλαιότερο του 1946. Η ρύθμιση αυτή αφορά ουσιαστικά όλες τις περιοχές όπου ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου (εκεί δηλαδή που η δασική έκταση θεωρείται δημόσια, εκτός αν ένας ιδιώτης μπορεί να αποδείξει το αντίθετο).
• Από τις εκτάσεις αυτές, κομμάτι έως 30 στρέμματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση, αλλά και για πλήθος δραστηριοτήτων που η νομοθεσία ορίζει ως «επιτρεπτές επεμβάσεις σε δασικές εκτάσεις». Ανάμεσα σε αυτές είναι η κατασκευή κοινωφελών υποδομών (λ.χ. δρόμοι), τουριστικών εγκαταστάσεων, διαφόρων βιοτεχνικών - βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μεταλλείων ή λατομείων, εγκαταστάσεων εκπαίδευσης, αθλητισμού κ.ά. Μέχρι σήμερα η νομοθεσία περιόριζε τη δυνατότητα χρήσης έως 30 στρεμμάτων μόνο για αγροτική εκμετάλλευση.
• Για να επιτραπεί η χρήση έως 30 στρεμμάτων πρέπει κατ’ αρχήν να αποδειχθεί ιδιοκτησία ιδιώτη. Ωστόσο, οι διατυπώσεις που αφορούν αυτό το σημείο είναι μάλλον προβληματικές: αντί να αναφέρει απλώς «δυνάμει τίτλου ιδιοκτησίας» (η παλαιά ρύθμιση προέβλεπε ότι ο τίτλος αυτός έπρεπε να ανάγεται τουλάχιστον στο 2004), η νέα ρύθμιση αφορά «όσους αξιώνουν δικαιώματα κυριότητας δυνάμει τίτλων νόμιμα μεταγεγραμμένων» (αξιώνουν και όχι αποδεικνύουν, χωρίς χρονικό περιορισμό), ενώ η αποψίλωση της έκτασης επιτρέπεται σε όποιον αποδεικνύει έννομο συμφέρον όχι μόνο με τίτλο αλλά ακόμα και... «με ένορκες βεβαιώσεις ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο από το οποίο να πιθανολογείται ο νομικός δεσμός με το ακίνητο». Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Με το Δημόσιο να έχει αποσυρθεί από τη διεκδίκηση της ιδιοκτησίας των εκτάσεων αυτών, επιτρέπονται τίτλοι βασισμένοι στη χρησικτησία ανεξαρτήτως του πότε συντάχθηκαν, ενώ η αποψίλωση μπορεί να επιτραπεί ακόμα και χωρίς τίτλο ιδιοκτησίας.
• Εκτός από την ιδιοκτησία, προϋπόθεση θα είναι η κατάθεση στο δασαρχείο οικονομοτεχνικής μελέτης που να συνηγορεί στην αλλαγή χρήσης.
• Ως απόδειξη του αγροτικού χαρακτήρα στο παρελθόν παραμένει η ιστορική αεροφωτογραφία (του 1945 ή του 1960). Το υπουργείο επεξεργάστηκε διάφορες ιδέες επ’ αυτού, αλλά μάλλον απορρίφθηκαν ως επισφαλείς συνταγματικά.
Γιώργος Λιαλιός Καθημερινή
