∆ιέξοδο στη «µαύρη» αγορά όµορων κρατών της Βαλκανικής ψάχνει να βρει η ελληνική αγροτική παραγωγή, σε µια προσπάθεια να γλιτώσει από την υπέρµετρη επιβάρυνση λόγω φορολογίας και ασφαλιστικού. Μια επιβάρυνση που αν µη τι άλλο καθιστά πανάκριβο σπορ την καλλιέργεια της γης ακόµη και για τους επαγγελµατίες αγρότες.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τα περιστατικά είναι πάµπολλα ιδίως σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας αλλά και Θεσσαλίας. Εκεί αγρότες έχουν βρει… αποκούµπι σε Βαλκάνιους εµπόρους, οι οποίοι στέλνουν φορτηγά στην Ελλάδα, αγοράζουν, εκδίδοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά, την παραγωγή (φρούτα, λαχανικά κ.λπ.), αλλά στην συνέχεια κι αφού περάσουν από τα σύνορα, φροντίζουν να τα εξαφανίσουν.

Η εικόνα, όπως την περιγράφουν γνώστες της κατάστασης, είναι η εξής: φορτηγά διέρχονται τα σύνορα από τη Βουλγαρία µε προορισµό τα χωράφια συγκεκριµένων παραγωγών ή διαλογητήρια εµπόρων που έχουν αγοράσει ήδη προϊόντα από τους αγρότες κι έχουν κάνει τις συνεννοήσεις µε πελάτες από τη Βουλγαρία.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σε πολλές περιπτώσεις, πρόκειται για ντόπιους επιχειρηµατίες που έχουν µεταφέρει τη δραστηριότητά τους στη γειτονική χώρα.

Τα φορτία µετά βγαίνουν και πάλι από τη χώρα µας χωρίς ουσιαστικό έλεγχο στα σύνορα. Τη στιγµή της φόρτωσης εκδίδονται το αναγκαίο τιµολόγιο αγοραπωλησίας και το συνοδευτικό έγγραφο µεταφοράς CMR. 
Καθώς πρόκειται όµως για ενδοκοινοτική παράδοση και η απόδοση γίνεται στη Βουλγαρία, τα φορτία διέρχονται τράνζιτ χωρίς το φορτηγό να σταµατά για έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα της Ε.Ε.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο µεταφορέας κι ο πωλητής κόβουν µεν το παραστατικό που συνοδεύει το φορτίο µέχρι τα σύνορα, αλλά µόλις τα φορτηγά τα περάσουν αυτό πετιέται από όλους και δεν εµφανίζεται ποτέ ξανά, ούτε στην Ελλάδα, ούτε στη Βουλγαρία.

Έτσι, ο διακινητής αγοράζει από τον αγρότη ή τον έµπορο στην Ελλάδα τοις µετρητοίς µέρος της παραγωγής του (π.χ. µε 30 λεπτά το κιλό τα ροδάκινα), αλλά στην πραγµατικότητα τα λεφτά αυτά είναι «µαύρα».
Παρά το γεγονός ότι αντίστοιχα φαινόµενα καταγράφονταν και στο παρελθόν, η αύξηση των φορολογικών συντελεστών (από το 13% σε 22-45%) αρχής γενοµένης από το 2016, σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι τα ασφάλιστρα στον ΕΦΚΑ προκύπτουν µε βάση το νόµο 4387/2016 από το καθαρό εισόδηµα, κάνει πλέον καθηµερινό φαινόµενο τέτοιου είδους εµπορικές πράξεις.

Το φαινόµενο εντείνει και το γεγονός ότι σε επίπεδο Ελλάδας έχουν αυξηθεί οι ασυνεπείς έµποροι, µε αποτέλεσµα τα φέσια να φέρνουν στα όριά τους χιλιάδες αγρότες.

Βουλγάρικα παραμάγαζα στην Ελλάδα

Το ευφάνταστο κόλπο των εµπόρων, στην ανάγκη των οποίων έχουν πέσει, χωρίς φυσικά να το επιθυµούν, πολλοί Έλληνες αγρότες είναι µεν παλιό, αλλά γνωρίζει σηµαντική έξαρση στις ηµέρες µας, λόγω της αυξηµένης φορολογίας και του σκληρού ασφαλιστικού.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι σε πολλές περιπτώσεις, οι συγκεκριµένοι Βαλκάνιοι έµποροι, έχουν αντιπροσώπους Έλληνες, οι οποίοι σε ρόλο µεσίτη βγαίνουν στο χωράφι ή τα διαλογητήρια της βόρειας Ελλάδας και αγοράζουν τις σοδειές των παραγωγών.
Οι ίδιοι ξέροντας καλά τα «κατατόπια» και πώς θα προστατευθούν από τυχόν ελέγχους των κρατικών µηχανισµών και των αρµόδιων υπουργείων φθάνουν µάλιστα να «ψωνίζουν» ακόµα και στην κεντρική λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης. 

Εκεί, λένε οι πληροφορίες, φορτώνουν τα φορτηγά, σε πολλές περιπτώσεις, νύχτα, για να τα στείλουν µετέπειτα προς τα βόρεια σύνορα και τις όµορες αγορές της Βουλγαρίας, των Σκοπίων κ.λπ.

Εν αναµονή του νόµου

Την ίδια στιγµή, η κυβέρνηση και τα συναρµόδια υπουργεία ετοιµάζονται να φέρουν προς ψήφιση στη βουλή, σχέδιο νόµου που ορίζει πως ακόµα κι αν κατά τη διακίνηση των προϊόντων τύχει να εντοπιστούν οι εµπλεκόµενοι και δεν διαθέτουν τα προβλεπόµενα παραστατικά, τα πρόστιµα δεν θα ξεπερνούν τα 500 ή τα 1.000 ευρώ το πολύ. 
Με το ίδιο πλαίσιο πρόκειται να θεσπιστεί, προστασία των αγροτών, που θα πρέπει να πληρώνονται από τον έµπορο το πολύ σε διάστηµα 60 ηµερών, από την πώληση.

Μεγάλοι χαµένοι οι αγροτικοί συνεταιρισµοί

Από τη… µετανάστευση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής και των ντόπιων εµπόρων στις γειτονικές χώρες της Βαλκανικής, πολλαπλώς χαµένοι εξέρχονται οι εναποµείναντες αγροτικοί συνεταιρισµοί. 

Οι οποίοι όχι µόνο δεν έχουν τη δυνατότητα να εγγράψουν καινούργια µέλη, αλλά την ίδια ώρα χάνουν και τα παλιά ελλείψει κινήτρων και της ανάγκης αυτών να «βγάλουν» στο εξωτερικό την παραγόµενη σοδειά. 
Αξίζει να σηµειωθεί, όπως κατ’ επανάληψη έχει γράψει η Agrenda, ότι οι αγροτικοί συνεταιρισµοί δεν έχουν τη δυνατότητα να κρύψουν συναλλαγές, γεγονός που από µόνο του, τους καθιστά µη ανταγωνιστικούς, σε σχέση µε τους ιδιώτες που διαθέτουν οµοειδείς επιχειρήσεις.

Σε άνθιση βρίσκονται ήδη από το 2016 οι τριγωνικές συναλλαγές φρούτων

Τα τερτίπια που έχουν σκαρφιστεί οι Έλληνες έµποροι για να µειώσουν την φορολογητέα τους ύλη και να γλιτώσουν από το «βαρύ» ασφαλιστικό του ΕΦΚΑ, δεν έχουν τελειωµό. 
Έτσι, εκτός των συνεργασιών που χτίζουν µε συναδέλφους τους, από τις χώρες της Βαλκανικής, λειτουργώντας πολλές φορές ως µεσάζοντες επί ελληνικού εδάφους, έχουν φροντίσει να πάνε το… πράγµα πιο κάτω. 
Πληροφορίες αναφέρουν ότι αρκετοί εξ αυτών, µέσα στο 2016 κι εφεξής, φρόντισαν να αλλάξουν έδρα της επιχείρησης και να τη µεταφέρουν από την Ελλάδα π.χ. στην Βουλγαρία, καθώς οι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές, δεν έχουν καµιά σχέση µε αυτές που ισχύουν στην χώρα µας.
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο εµφανίζονται ως βουλγαρικές για παράδειγµα εταιρείες στα χαρτιά, στέλνουν φορτηγά στην Ελλάδα και γνωρίζοντας πολύ καλά το εγχώριο εµπόριο αγοράζουν απευθείας από το χωράφι, πληρώνοντας επί τόπου.

Τη στιγµή της φόρτωσης, µάλιστα, όπως περιγράψαµε, εκδίδουν το απαραίτητο παραστατικό αγοραπωλησίας και το συνοδευτικό έγγραφο µεταφοράς CMR. 

Επειδή όµως πρόκειται στην πράξη για ενδοκοινοτική παράδοση και η απόδοση γίνεται στη Βουλγαρία, τα φορτία διέρχονται τράνζιτ χωρίς το φορτηγό να σταµατά για έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με αυτόν τον τρόπο οι παραγωγοί γλιτώνουν τους υπέρογκους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ. 
«Πουλάνε έτσι εµπόρευµα, π.χ., για 10.000 ευρώ και δεν πληρώνουν τίποτα, ενώ κανονικά θα τους έπαιρνε τα µισά το κράτος», εξηγούν γνώστες.

Το πρόβληµα εντοπίζεται, όπως λένε οι γνωρίζοντες, κυρίως στα ροδάκινα, νεκταρίνια, µήλα, ακτινίδια, κεράσια και αχλάδια που προορίζονται για βρώση. 

Σε µικρότερη έκταση αφορά βιοµηχανοποιηµένα συµπύρηνα ροδάκινα ή ντοµάτες κ.λπ. που προορίζονται για κονσερβοποιία, επειδή είναι λίγα (µόλις 3 ή 4) τα κοντινά εργοστάσια στη Βουλγαρία που παράγουν κοµπόστες και χυµούς.

Παράκαµψη του εµπάργκο δια µέσου των Σκοπίων

Η πενία τέχνας κατεργάζεται και στην περίπτωση των Ελλήνων εµπόρων που έχουν µάθει να ζουν και να εξάγουν µε το ρωσικό εµπάργκο εν ισχύ, το ρητό αυτό έχει πλήρη εφαρµογή. 
Πληροφορίες της Agrenda αναφέρουν ως προς τούτο, ότι πληθαίνουν το τελευταίο διάστηµα οι τριγωνικές συναλλαγές µε αγροτικά προϊόντα ελληνικής προέλευσης. Στο τέχνασµα, τις περισσότερες φορές, συµµετέχουν και Έλληνες έµποροι µε εταιρείες που έχουν έδρα στα Σκόπια. 

Εκεί άλλωστε φροντίζουν να αποστείλουν τη σοδειά Ελλήνων παραγωγών και µε διάφορα τερτίπια, να την επανεξάγουν στην αχανή αγορά της Ρωσίας, που είναι και πιο κοντά από άποψη γεωγραφική. 
Έτσι, οι έµποροι παρακάµπτουν το εµπάργκο και µπορεί οι έλληνες παραγωγοί να εισπράττουν χρήµατα από την πώληση, ωστόσο βγαίνουν χαµένοι από άποψη τιµών, καθώς οι αγοραστές χρησιµοποιούν το εµπάργκο σε κάθε συναλλαγή ως ευκαιρία, για να συµπιέσουν την  τιµή. 

Την ώρα λοιπόν που οι Ρώσοι νοµίζουν ότι τρώνε φρούτα Σκοπίων, οι Έλληνες αγρότες µένουν µε την εντύπωση ότι δεν έχουν την δυνατότητα να εξάγουν τα προϊόντα τους 
στην αγορά της Ρωσίας.

Αλέξανδρος Μπίκας Agrenda