Δύο χρόνια περίπου μετά την απόφαση του G7 να επιβάλει πλαφόν τιμής 60 δολ. το βαρέλι στο πετρέλαιο της Ρωσίας που μεταφέρεται διά θαλάσσης, έξι χώρες της Ε.Ε. καλούν την Κομισιόν να κατεβάσει κι άλλο την τιμή προκειμένου να μειωθούν τα έσοδα από τις εξαγωγές «μαύρου χρυσού» με τα οποία χρηματοδοτεί η Μόσχα τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Πιστεύουμε πως είναι καιρός να εντείνουμε την πίεση με τις κυρώσεις μειώνοντας το όριο τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο», υπογραμμίζουν με επιστολή τους στην Κομισιόν οι κυβερνήσεις Σουηδίας, Δανίας, Φινλανδίας, Λετονίας, Λιθουανίας και Εσθονίας.

Οι έξι χώρες τονίζουν, επίσης, πως «η παγκόσμια αγορά πετρελαίου έχει περισσότερες προμήθειες σήμερα σε σύγκριση με το 2022, που σημαίνει πως είναι μικρότερος ο κίνδυνος να προκαλέσουμε σοκ στην αγορά με μια μείωση του πλαφόν τιμής». Το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο δεν έχει αλλάξει από τον Δεκέμβριο του 2022, οπότε αποφασίστηκε, και τον Φεβρουάριο του 2023, οπότε και τέθηκε σε ισχύ, ενώ στη διάρκεια του 2023 και του 2024 οι τιμές της αγοράς για το ρωσικό πετρέλαιο ήταν κάτω από το όριο που έθεσε το G7. Μέχρι στιγμής, πάντως, το πλαφόν δεν φαίνεται να έχει επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μολονότι τους πρώτους έξι μήνες μετά την εφαρμογή του μειώθηκαν ραγδαία τα έσοδα της Μόσχας από τις εξαγωγές μαύρου χρυσού, μέσα στους τελευταίους 18 μήνες ανέκαμψαν σημαντικά. Σύμφωνα με τον Κέντρο Ερευνών για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA), τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου αυξήθηκαν κατά 6% το περασμένο έτος μολονότι ο όγκος των εξαγωγών ήταν μειωμένος κατά 2%.

Οπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της Deutsche Welle, η Μόσχα έχει βρει διάφορους τρόπους να παρακάμπτει τις κυρώσεις και το πλαφόν στην τιμή του πετρελαίου. Αρκετοί αναλυτές δηλώνουν, πάντως, αισιόδοξοι για τον αντίκτυπο των νέων κυρώσεων που επέβαλε η απερχόμενη κυβέρνηση Μπάιντεν στον πετρελαϊκό κλάδο της Ρωσίας στις 10 Ιανουαρίου. Καταχώρισε στη μαύρη λίστα των εταιρειών που υπόκεινται σε κυρώσεις σχεδόν 200 πλοία από τον λεγόμενο σκιώδη στόλο της Ρωσίας που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, καθώς και τις ρωσικές βιομηχανίες πετρελαίου Gazprom Neft και Surgutneftegas. Σύμφωνα με τον Κρεγκ Κένεντι, ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα για θέματα Ρωσίας στο Davis Center for Russian Studies του Χάρβαρντ, αυτά τα τελευταία μέτρα της κυβέρνησης Μπάιντεν θα καταφέρουν «επώδυνο πλήγμα» στη Ρωσία. Οπως τόνισε ο ίδιος μιλώντας στην Deutsche Welle, «αυτό σημαίνει πως ορισμένα από τα πλοία στα οποία πίστευε το Κρεμλίνο ότι μπορούσε να βασίζεται, τώρα θα πρέπει να αγκυροβολήσουν σε λιμάνια ανά τον κόσμο και θα είναι πλέον άχρηστα».

Η συλλογιστική στην οποία βασίστηκε το G7 όταν αποφάσισε το μέτρο του πλαφόν στο πετρέλαιο ήταν πως θα μπορέσει να μειώσει τα έσοδα της Μόσχας, αλλά χωρίς να εξαφανιστεί το ρωσικό πετρέλαιο από την παγκόσμια αγορά. «Το πετρέλαιο έχει τώρα τεράστια σημασία για τη Ρωσία», τονίζει ο Κένεντι και εξηγεί πως «οι Ρώσοι είναι τώρα υπό εντεινόμενη πίεση καθώς έχασαν τις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου». Είναι, όμως, προφανές πως η Ρωσία κατόρθωσε να παρακάμψει το μέτρο αγοράζοντας εκατοντάδες γερασμένα δεξαμενόπλοια και στελεχώνοντας, έτσι, τον λεγόμενο σκιώδη στόλο της. Τα πλοία αυτά μεταφέρουν πετρέλαιο σε χώρες με παραδοσιακά μεγάλη κατανάλωση, όπως η Κίνα και η Ινδία. Το 2023, όταν έγινε αντιληπτό ότι ο σκιώδης στόλος βοηθούσε τη Ρωσία να παρακάμψει τις κυρώσεις, οι ΗΠΑ άρχισαν να θέτουν στο στόχαστρό τους μεμονωμένα δεξαμενόπλοια. Σύμφωνα με τον Κένεντι, το μέτρο απεδείχθη «εξαιρετικά επιτυχές». Από την πρώτη στιγμή που το όνομα ενός πλοίου μπαίνει στη μαύρη λίστα, χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα υπαναχωρούν και δεν δέχονται πλέον ρωσικό πετρέλαιο από τα συγκεκριμένα πλοία.

Καθημερινή